Heeft de woede ook vakantie? Is de solidariteit op reces? Je gaat het je haast afvragen. Een aantal kleine berichten her en der maken mij kwaad en ongerust, en de nogal magere reacties buiten zeer kleine kring maken dat erger. De berichten vallen in twee rubrieken uiteen. Maar ze horen bij elkaar - net als de benodigde reactie erop.
Karigheid in de zorg
Zo lees ik het volgende op de website van De Volkskrant: "De instantie die bepaalt welke hulp de ouders van een gehandicapt of chronisch ziek kind krijgen, motiveert haar beslissingen onvoldoende. Teveel zaken worden telefonisch afgehandeld. Bovendien negeert de Commissie Indicatiestelling (CIZ) rechterlijke uitspreken." Vaststelling of een kind ondersteuning behoeft, en op welke wijze - per telefoon! Wat komt hierna? Digitale blindedarmoperaties? Kaakchirurgie via je mobieltje? En rechtelijke uitspraken negeren? Dat zouden jij en ik eens moeten proberen, kijken hoe lang de dwangbevelen en het politiebezoek op zich laten wachten...
De reden voor deze wantoestand, die door CIZ-voorzitter Arjan Vermeulen gewoon wordt toegegeven? Achterstanden, wachtlijsten dus in feite. Dat ru8imt naar een niet verholpen effect van eerdere bezuinigingen. "We kijken nu wat minder naar de inhoud dan we zouden willen", zegt de voorzitter droogjes. Waar kijken "we" dan wel naar, vraag je je af?
Nog zoiets. "Staatssecretaris Jet Bussemaker moet volgend jaar flink snijden in de ouderenzorg", zo meldt eveneens De Volkskrant. Er is namelijk geldtekort in de AWBZ. "Om de kostenoverschrijding van enkele honderden miljoenen te lijf gaan wil Bussemaker ook toezien dat de AWBZ-hulp terecht komt bij degenen die het geld echt nodig hebben." Ik zou het juist wel eens willen hebben over mensen die geen hulp krijgen terwijl ze die wèl; nodig hebben. Met een bezuiniging van enkele honderden miljoenen mensen die kennelijk dreigt, zal het aantal daarvan, en het leed dat dit meebrengt, toenemen.
En terwijl steeds duidelijker wordt hoe karig de zorg voor veel kwetsbare mensen is, en hoe dit land volgens dit kabinet nog zoveel kariger kan, stelt 'onze' oorlogsminister voor om meer geld aan wapens en soldaten uit te geven. "Het budget voor het ministerie van Defensie moet meestijgen met de economische groei. Minister Eimert van Middelkoop oppert dat zondag in een interview met De Telegraaf." Dat meldt de NRC. Anders dreigen we "terecht te komen in een situatie waarin de Nederlandse krijgsmacht dezelfde allure heeft als de Belgische", zo laat de minister blijken. het percentage van het nationaal product dat nederland aan oorlogsvoorbereiding uitgeeft, daalt, en "dat moet echt een keer stoppen" , zo zegt de excellentie ernstig.
Nou lijkt mij de "allure" van de Belgische krijgsmacht te prefereren boven die van Nederland: ik hoor tenminste niet van 1600 Belgische soldaten die meehelpen met het beulswerk van NAVO en VS in Afghanistan. Maar belangrijker in dit verband is de antisociale onbeschaamdheid van de regering: knibbelen op ouderenzorg, en de geldstroom naar oorlogstuig en bijbehorend personeel opvoeren. Dit land kan zoveel bloediger, nietwaar mijnheer Bos?
Onderdrukking van vrolijke actie
Maar grof geweld is niet het monopolie voor de oorlogstent die minister Van Middelkoop in het kabinet runt. De politie kan er ook wat van. Dat brengt me op de tweede reeks berichten.
Indymedia, een paar dagen geleden: "UTRECHT: ludieke clownactie mondt (weer) uit op arrestatie". Mensen van het zogeheten Clownelijk Loslopend Nederlands Leger (CloLoNel) kwamen op voor de Weggeefwinkel in Utrecht, die met ontruiming bedreigd wordt. In die weggeefwinkel worden spullen die anders weggegooid zouden worden (of erger, verkocht voor winst...) gegeven aan wie ze kan gebruiken.
Uit de berichtgeving in de eerste reactie onder het stuk: "Dus wij togen met z'n zessen met een heeeeeeel grote tas naar het winkelcentrum om daar papiertjes met tekst over onze goede bedoelingen (...) weg te geven. (...) Mensen waren inderdaad heel blij en verrast door ons initiatief. Verschillende spullen kregen een nieuw baasje en veel mensen waren geinteresseerd in onze papiertjes."
Hoe het precies verder ging volgens één van de deelnemers deelnemers mag je zelf lezen in het hilarisch geschreven verslag, maar ik kan alvast verklappen dat er "mooie zilveren armbandjes" aan te pas kwamen. En daarmee kwam te midden van de vrolijkheid een flinke kwaadheid opzetten. Gearresteerde actieclowns werden vervolgens in vreemdelingendetentie geplaatst om achter hun identiteit te komen! Ook daarover berichtte Indymedia. Dit alles vond plaats op en vanaf donderdag 5 juli.
Dit was niet het enige grof-repressieve optreden van bestuur en politie de laatste dagen. Gisteren wilden mensen in Breda een streetrave houden, een vrolijke creatieve activistische optocht met luide muziek. Niet alleen verbood de burgemeester dit, volstrekt vreedzaam bedoelde, evenement. Politie arresteerde op grote schaal mensen die er als kraker uitzagen, en joeg anderen de stad uit.
"Politie verhindert streetrave in Breda", meldt De Volkskrant in een kort bericht. De krant legt uit: "In andere steden hebben streetraves behalve tot verkeershinder ook geleid tot overlast door onder meer drankmisbruik en vandalisme." Drankmisbruik vindt elke uitgaansavond op grote schaal plaats, het is hypocrisie om dat argument tegen een streetrave in stelling te brengen, en het is machtsmisbruik om de politie tegen vreedzame feestvierders in te zetten.
Hoe ver dat politieoptreden ging, lees je trouwens in De Volkskrant weer niet. Daarvoor kun je, alweer, bij Indymedia terecht dat de gebeurtenissen op de voet volgde. Daarin lezen we ook dat de plaatselijke SP vragen stelt in de gemeenteraad. Gelukkig maar, zo staan de ravers er niet helemaal alleen voor. Van te voren stond al op de plaatselijke SP-site te lezen: "Streetrave verboden - grondrechten aangetast?" Goede vragen, en goed om ze de SP te zien stellen.
Samen staan we sterker
We zien beleid waar kwetsbare mensen verder mee in de narigheid geduwd worden. tegelijk zien we onderdrukking van vooral speelse vormen van protest en verzet. Samen is dat een hele nare combinatie, die een samenhangend antwoord vergt. Mensen in de knel verder duperen maakt die mensen, hun vrienden en familieleden, vroeg of laat kwaad. Protest komt er echt wel. En juist dan is het feit dat er elders op protest zo grof wordt gereageerd door bestuur en politie, verontrustend.
Wat vandaag actieclowns en streetravers overkomt, dat kan morgen ouders van kinderen met een handicap overkomen, of ouderen die samen met verzorgers en familie actie voeren tegen een bezuinigende minister. Daarom is protest, juist ook vanuit mensen die de humor en het nut van actieclowns op zich niet inzien (wat jammer is trouwens, een echt gemis...), en die niet van streetrave-muziek houden (en hier beken ik wèl schuld...), nodig. Democratische rechten zijn er niet alleen voor mensen wiens uitingen ons bij voorbaat bevallen. De politie heeft gewoon met hun klauwen en hun handboeien van deze mensen met dit soort acties af te blijven, anders is het eind helemaal zoek..
Het geldt echter ook de andere kant op. Clowns en streetravers hebben belang bij goede zorg: ook zij hebben ouders (gehad), ook zij worden ooit oud, ook zij hebben familieleden die AWBZ-zorg nodig kunnen hebben, of doen er wellicht zelf een beroep op. Van belang hebben bij zorg naar solidariteit tegen bezuinigingen en deelname aan actie ertegen - het zijn op zich geen grote stappen, zou je denken. Maar ze zijn essentieel.
Protest en verzet tegen datgene wat ons kleinhoudt en verminkt kent vele vormen, vele dimensies, en vele fronten. Maar uiteindelijk is het één groot gevecht. Samen in verset, van bejaardenverzorgers tot clowns, daar kan zelfs het hele leger van van Middelkoop en zijn bloedige "allure" niet tegenop. Maar aan die eenheid moeten we dan wel werken, want vanzelf komt die niet.
Posts tonen met het label gezondheidszorg. Alle posts tonen
Posts tonen met het label gezondheidszorg. Alle posts tonen
maandag 9 juli 2007
donderdag 1 maart 2007
Met wie gaat het goed?
11"'Met mij gaat het goed, maar met de samenleving minder', is een gevoel dat bij velen leeft. Optimisme en zorgen gaan hand in hand. Groot is de behoefte aan houvast, geborgenheid en een herkenbare eigen identiteit." Dat staat te lezen in de inleidende paragrafen van het Regeerakkoord11, op pag. 3.
Individuele welstand, in een maatschappij die te lijden heeft van moreel verval en desintegratie. Dat is een contrast waar het nieuwe kabinet op hamert, en veel van het beleid staat in het teken van bestrijding van die desintegratie, het opvijzelen van de morele samnhang, het versterket van "geborgenheid" en "eigen identiteit" . Die "geborgenheid" wordt veelal gezocht in de verdediging van het traditionele gezin. De "eigen identiteit" blijkt een nationale identiteit, met normen en waarden waaraan eenieder geacht wordt te voldoen, waaraan we lippendienst verondersteld worden te bewijzen en waarvoor we zelfs - in klassieke totalitaire stijl - reclame moeten maken, als het aan het kabinet ligt. En waar vrijwillige steun aan natie en bijbehorende moraal onvoldoende is, daar kondigt de regering zachte, en soms minder zachte dwang aan, onder het motto: "Een verplichtende aanpak van inburgering is noodzakelijk"( pag. 9). Ik schreef hier eerder over. Alles bij mekaar is de wijze waarop dit kabinet sociale cohesie wil bevorderen weinig geruststellend. Dat de sociale samenhang juist door eindeloos bezuinigen steeds verder kapot is gemaakt komt daar nog eens bij.
Oplossingen voor deze ontwrichting liggen wat mij betreft in de richting van horizontale solidariteit van de meerderheid aan de onderkant tegenover de machthebbers, en in vrijwillig aangegane betrekkingen tussen vrije en gelijkwaardige mensen - niet in de verticale solidariteit van natie, traditie en familie waarmee de meerderheid wordt vaangepraat dat ze iets wezenlijks gemeen heeft met een toplaag die haar eigen belang maar al te graag uitgeeft voor het algemene, nationale belang of zelfs als de moraal zelve.
Er is trouwens iets fundameteel mis met de suggestie die spreekt uit de zinnen die ik aan het begin van dit betoog citeer: de suggestie namelijk dat het met de maatschappelijke samenhang weliswaar niet zo goed gesteld is, maar met de meeste mensen op individueel niveau prima gaat. Dagelijks lees ik nieusberichten waarui blijkt dat het met heel veel mensen niet goed gaat, en dat de aard van deze maascthappij en het beleid van opeenvolgende regeringen daar het één en ander mee te maken heeft. Een beperkte greep uit een veel te groot aanbod:
Veel mensen zijn niet tevreden over de zorg die hun dementerende familieleden in verzorgings- en verplegingsinstellingen krijgen. Die gaat volgens een onderzoek van de stichting Cliënt en Kwaliteit22 waar Nieuws.nl melding van maakt niet achteruit maar evenmin vooruit. "Twee op de tien familieleden geven aan dat zij niet of minder dan eens per jaar worden uitgenodigd voor een gesprek met de behandelend arts. een op de drie familieleden vindt dat er meer personeel moet rondlopen om een oogje in het zeil te houden. (...) Over hulp bij toiletbezoek is 47 procent van de familieleden." Al die kwetsbare mensen die zelfs niet voldoende assistentie krijgen om op een enigszins waardige wijze hun behoefte te kunnen doen... en al die mensen die moeten aanzien dat hun dierbaren dat overkomt. En waarom?
Heel veel mensen betalen geen premie voor hun zorgverzekering. De Volkskrant bericht erover.33 Een onderzoek dat de NOS liet doen concludeert dat dit aantal is toegenomen; het ministerie van volksgezondheid en Zorgverzekeraars Nederland bestrijden dat. Maar dat heel veel mensen - 300.000, volgens het NOS-onderzoek - geen premie betalen is al schokkend genoeg. Deze mensen dreigen door zorgverzekeraars uit de verzekering te worden gegooid. Bij Achmaea schat een functionaris dat het aantal mensen dat niet betaalt 20.000 tot 30.000 is; al 70.000 mensen zijn door Achmaea uit de aanvullende verzekering gegooid.
Al deze mensen worden in berichtgeving aangeduid als 'wanbetalers'. De suggestie die daaruit spreekt is dat het hier vooral om laksheid of zelfs kwaadwilligheid gaat. De werkelijkheid is dat de hoge premies gewoon nauwelijks zijn op te hoesten, ook niet met zorgtoeslag. "Het is een enorme lastenverzwaring voor he en, zo blijkt, zeer lastig op te brengen" , erkent de zojuist geciteerde Achmaea-woordvoerder. En als een verzekeraar een fout maakt, rekeningen laat oplopen en dan achteraf meteen het opgelopen bedrag opeist lukt het veel mensen niet om het hoge bedrag ineens te betalen.
Zó ontstaan 'wanbetalers'. Het is een gevolg van een zorgstelsel waarin winstgevendheid van verzekeraars en verlagen van kosten voor zorginstellingen prioriteit hebben boven het recht op zorg - een recht dat in een fatsoenlijke maatschappij een fundamenteel, onaantastbaar recht zou zijn, een recht dat niet af zou hangen van betaling. Maar we hèbben in dit land geen fatsoenlijke maatschappij, alle kabinetsgezwets over normen en waarden ten spijt.
"Ongeveer 120.000 jongeren met psychische problemen worden niet geholpen", zo meldt Nieuws.nl.44 "Ze komen daardoor in justitiële inrichtingen of in de prostitutie terecht." Justitiële inrichtingen is een wat vriendelijker woord voor gevangenissen en dergelijke. De reden voor dit grootschalige leed - de 120.000 jonge mensen, plus een veelvoud van mensen in hun naaste omgeving die van hun narigheid ook bepaald niet gelukkiger zullen zorden - is het feit dat er onvoldoende geld beschikbaar wordt gesteld. "De Nederlandse Vereniging voor Pychiatrie zegt in de krant (opm. Peter Storm: het betreft kennelijk berichtgeving in het AD) dat in Nederland 400 kinder- en jeugdpsychiaters ingeschreven staan, maar dat er geld is voor maar 240 fulltimers. Volgens de vereniging moet er structureel geld beschikbaar worden gesteld om de wachtlijsten weg te werken."
Zeer schokkende cijfers over zelfdoding bracht het Trimbos-instituut, dat een onderzoek publiceerde over zelfmoord.55 "Jaarlijks doen 94.000 volwassenen een suïcidepoging. Daarnaast voelen 410.000 mensen zich zo terneergeslagen dat zij aan suïcide denken. Veel van hen hebben in de voorgaande periode last gehad van psychische problemen. Dat blijkt uit recente onderzoeksgegevens van het Trimbos-instituut. Cijfers die tot voor kort nog niet bekend waren. Wel was uit ziekenhuisregistraties bekend, dat jaarlijks ongeveer 9.200 mensen worden opgenomen vanwege zelf toegebracht letsel, maar dit zijn alleen de meest ernstige gevallen. Het aantal geslaagde suïcides in Nederland is ongeveer 1.600 per jaar."
Elk jaar 1600 mensen die zichzelf doden; 94.000 mensen die het proberen; 410.000 mensen die gedachten in die richting hebben. Dat zijn een half miljoen buitengewoon sombere, verdrietige, wanhopige mensen. Voeg daar de mensen bij die met deze sombere mensen te maken hebben, hun vriendinnen en vrienden, hun familieleden. Allemaal mensen voor wie niet zonder meer geldt: "met mij gaat het goed'...
Psychische problemen spelen een rol, en met een betere aanpak daarvan zouden volgens het onderzoek veel zelfdodingen voorkomen kunnen worden. De cijfers die we eerder aanhaalden over het tekort aan hulp dat jongeren met psychische problemen krijgen, laten zien dat het verkeerde prioriteiten in geldbesteding zijn waardoor psychische problemen lang onbehandeld blijven. En dat speelt niet alleen bij jongeren. Wat kort door de bocht: geldtekort leidt tot zorgtekort, en dat drijft mensen richting zelfmoord.
Maar dat is niet alles. "Volwassenen die in het afgelopen jaar een suïcidepoging hebben gedaan of suïcidegedachten hebben gehad, hebben vaak geen betaalde baan, en laag inkomen, en wonen in een grote stad" , aldus het bericht van het Trimbos-instituut. Het gaat dus niet zomaar om mensen met psychische problemen, het gaat vooral om arme mensen met zulke problemen. De psychische problemen betekenen dat je het overzicht over bijvoorbeeld geldzaken verliest - waardoor achterstanden oplopen en afsluiting van energie, of zelfs huisuitzetting, dreigt. Omgekeerd leidt geldnood tot stress, tot ontstaan of verergering van psychisch leed.
Het is typerend, maar niet verbazend, dat het Trimbos-bericht er wel op wijst dat met betere aanpak ter voorkoming van psychische problemen, of bestrijding van de nare gevolgen ervan, veel zelfdodingen te voorkomen zouden zijn - maar dat het bestrijden van armoede niet als antwoord wordt genoemd. Toch lijkt het me evident: jaag mensen niet naar de afgrond van deurwaardersbezoek, afsluiting, huisuitzetting en dergelijke - dan jaag je ze ook niet richting wanhoop en richting doodswens.
Praten over "houvast, geborgenheid en een herkenbare eigen identiteit" - in de woorden van het regeerakkoord - is in dit verband gebakken lucht of erger. Bestrijding van armoede, ervoor zorgen dat niemand te weinig heeft om aan zijn basisbehoeften te voldoen, zorgen dat iedereen zeker is van eten, drinken, een dak boven het hoofd en adequate zorg - dàt geeft een soort zekerheid die mensen helpt om overeind te blijven en door te gaan. En precies dààr schiet ook het nieuwe kabinet in hoge mate verwijtbaar tekort. En dan zeg ik het nog voorzichtig.
Individuele welstand, in een maatschappij die te lijden heeft van moreel verval en desintegratie. Dat is een contrast waar het nieuwe kabinet op hamert, en veel van het beleid staat in het teken van bestrijding van die desintegratie, het opvijzelen van de morele samnhang, het versterket van "geborgenheid" en "eigen identiteit" . Die "geborgenheid" wordt veelal gezocht in de verdediging van het traditionele gezin. De "eigen identiteit" blijkt een nationale identiteit, met normen en waarden waaraan eenieder geacht wordt te voldoen, waaraan we lippendienst verondersteld worden te bewijzen en waarvoor we zelfs - in klassieke totalitaire stijl - reclame moeten maken, als het aan het kabinet ligt. En waar vrijwillige steun aan natie en bijbehorende moraal onvoldoende is, daar kondigt de regering zachte, en soms minder zachte dwang aan, onder het motto: "Een verplichtende aanpak van inburgering is noodzakelijk"( pag. 9). Ik schreef hier eerder over. Alles bij mekaar is de wijze waarop dit kabinet sociale cohesie wil bevorderen weinig geruststellend. Dat de sociale samenhang juist door eindeloos bezuinigen steeds verder kapot is gemaakt komt daar nog eens bij.
Oplossingen voor deze ontwrichting liggen wat mij betreft in de richting van horizontale solidariteit van de meerderheid aan de onderkant tegenover de machthebbers, en in vrijwillig aangegane betrekkingen tussen vrije en gelijkwaardige mensen - niet in de verticale solidariteit van natie, traditie en familie waarmee de meerderheid wordt vaangepraat dat ze iets wezenlijks gemeen heeft met een toplaag die haar eigen belang maar al te graag uitgeeft voor het algemene, nationale belang of zelfs als de moraal zelve.
Er is trouwens iets fundameteel mis met de suggestie die spreekt uit de zinnen die ik aan het begin van dit betoog citeer: de suggestie namelijk dat het met de maatschappelijke samenhang weliswaar niet zo goed gesteld is, maar met de meeste mensen op individueel niveau prima gaat. Dagelijks lees ik nieusberichten waarui blijkt dat het met heel veel mensen niet goed gaat, en dat de aard van deze maascthappij en het beleid van opeenvolgende regeringen daar het één en ander mee te maken heeft. Een beperkte greep uit een veel te groot aanbod:
Veel mensen zijn niet tevreden over de zorg die hun dementerende familieleden in verzorgings- en verplegingsinstellingen krijgen. Die gaat volgens een onderzoek van de stichting Cliënt en Kwaliteit22 waar Nieuws.nl melding van maakt niet achteruit maar evenmin vooruit. "Twee op de tien familieleden geven aan dat zij niet of minder dan eens per jaar worden uitgenodigd voor een gesprek met de behandelend arts. een op de drie familieleden vindt dat er meer personeel moet rondlopen om een oogje in het zeil te houden. (...) Over hulp bij toiletbezoek is 47 procent van de familieleden." Al die kwetsbare mensen die zelfs niet voldoende assistentie krijgen om op een enigszins waardige wijze hun behoefte te kunnen doen... en al die mensen die moeten aanzien dat hun dierbaren dat overkomt. En waarom?
Heel veel mensen betalen geen premie voor hun zorgverzekering. De Volkskrant bericht erover.33 Een onderzoek dat de NOS liet doen concludeert dat dit aantal is toegenomen; het ministerie van volksgezondheid en Zorgverzekeraars Nederland bestrijden dat. Maar dat heel veel mensen - 300.000, volgens het NOS-onderzoek - geen premie betalen is al schokkend genoeg. Deze mensen dreigen door zorgverzekeraars uit de verzekering te worden gegooid. Bij Achmaea schat een functionaris dat het aantal mensen dat niet betaalt 20.000 tot 30.000 is; al 70.000 mensen zijn door Achmaea uit de aanvullende verzekering gegooid.
Al deze mensen worden in berichtgeving aangeduid als 'wanbetalers'. De suggestie die daaruit spreekt is dat het hier vooral om laksheid of zelfs kwaadwilligheid gaat. De werkelijkheid is dat de hoge premies gewoon nauwelijks zijn op te hoesten, ook niet met zorgtoeslag. "Het is een enorme lastenverzwaring voor he en, zo blijkt, zeer lastig op te brengen" , erkent de zojuist geciteerde Achmaea-woordvoerder. En als een verzekeraar een fout maakt, rekeningen laat oplopen en dan achteraf meteen het opgelopen bedrag opeist lukt het veel mensen niet om het hoge bedrag ineens te betalen.
Zó ontstaan 'wanbetalers'. Het is een gevolg van een zorgstelsel waarin winstgevendheid van verzekeraars en verlagen van kosten voor zorginstellingen prioriteit hebben boven het recht op zorg - een recht dat in een fatsoenlijke maatschappij een fundamenteel, onaantastbaar recht zou zijn, een recht dat niet af zou hangen van betaling. Maar we hèbben in dit land geen fatsoenlijke maatschappij, alle kabinetsgezwets over normen en waarden ten spijt.
"Ongeveer 120.000 jongeren met psychische problemen worden niet geholpen", zo meldt Nieuws.nl.44 "Ze komen daardoor in justitiële inrichtingen of in de prostitutie terecht." Justitiële inrichtingen is een wat vriendelijker woord voor gevangenissen en dergelijke. De reden voor dit grootschalige leed - de 120.000 jonge mensen, plus een veelvoud van mensen in hun naaste omgeving die van hun narigheid ook bepaald niet gelukkiger zullen zorden - is het feit dat er onvoldoende geld beschikbaar wordt gesteld. "De Nederlandse Vereniging voor Pychiatrie zegt in de krant (opm. Peter Storm: het betreft kennelijk berichtgeving in het AD) dat in Nederland 400 kinder- en jeugdpsychiaters ingeschreven staan, maar dat er geld is voor maar 240 fulltimers. Volgens de vereniging moet er structureel geld beschikbaar worden gesteld om de wachtlijsten weg te werken."
Zeer schokkende cijfers over zelfdoding bracht het Trimbos-instituut, dat een onderzoek publiceerde over zelfmoord.55 "Jaarlijks doen 94.000 volwassenen een suïcidepoging. Daarnaast voelen 410.000 mensen zich zo terneergeslagen dat zij aan suïcide denken. Veel van hen hebben in de voorgaande periode last gehad van psychische problemen. Dat blijkt uit recente onderzoeksgegevens van het Trimbos-instituut. Cijfers die tot voor kort nog niet bekend waren. Wel was uit ziekenhuisregistraties bekend, dat jaarlijks ongeveer 9.200 mensen worden opgenomen vanwege zelf toegebracht letsel, maar dit zijn alleen de meest ernstige gevallen. Het aantal geslaagde suïcides in Nederland is ongeveer 1.600 per jaar."
Elk jaar 1600 mensen die zichzelf doden; 94.000 mensen die het proberen; 410.000 mensen die gedachten in die richting hebben. Dat zijn een half miljoen buitengewoon sombere, verdrietige, wanhopige mensen. Voeg daar de mensen bij die met deze sombere mensen te maken hebben, hun vriendinnen en vrienden, hun familieleden. Allemaal mensen voor wie niet zonder meer geldt: "met mij gaat het goed'...
Psychische problemen spelen een rol, en met een betere aanpak daarvan zouden volgens het onderzoek veel zelfdodingen voorkomen kunnen worden. De cijfers die we eerder aanhaalden over het tekort aan hulp dat jongeren met psychische problemen krijgen, laten zien dat het verkeerde prioriteiten in geldbesteding zijn waardoor psychische problemen lang onbehandeld blijven. En dat speelt niet alleen bij jongeren. Wat kort door de bocht: geldtekort leidt tot zorgtekort, en dat drijft mensen richting zelfmoord.
Maar dat is niet alles. "Volwassenen die in het afgelopen jaar een suïcidepoging hebben gedaan of suïcidegedachten hebben gehad, hebben vaak geen betaalde baan, en laag inkomen, en wonen in een grote stad" , aldus het bericht van het Trimbos-instituut. Het gaat dus niet zomaar om mensen met psychische problemen, het gaat vooral om arme mensen met zulke problemen. De psychische problemen betekenen dat je het overzicht over bijvoorbeeld geldzaken verliest - waardoor achterstanden oplopen en afsluiting van energie, of zelfs huisuitzetting, dreigt. Omgekeerd leidt geldnood tot stress, tot ontstaan of verergering van psychisch leed.
Het is typerend, maar niet verbazend, dat het Trimbos-bericht er wel op wijst dat met betere aanpak ter voorkoming van psychische problemen, of bestrijding van de nare gevolgen ervan, veel zelfdodingen te voorkomen zouden zijn - maar dat het bestrijden van armoede niet als antwoord wordt genoemd. Toch lijkt het me evident: jaag mensen niet naar de afgrond van deurwaardersbezoek, afsluiting, huisuitzetting en dergelijke - dan jaag je ze ook niet richting wanhoop en richting doodswens.
Praten over "houvast, geborgenheid en een herkenbare eigen identiteit" - in de woorden van het regeerakkoord - is in dit verband gebakken lucht of erger. Bestrijding van armoede, ervoor zorgen dat niemand te weinig heeft om aan zijn basisbehoeften te voldoen, zorgen dat iedereen zeker is van eten, drinken, een dak boven het hoofd en adequate zorg - dàt geeft een soort zekerheid die mensen helpt om overeind te blijven en door te gaan. En precies dààr schiet ook het nieuwe kabinet in hoge mate verwijtbaar tekort. En dan zeg ik het nog voorzichtig.
Abonneren op:
Posts (Atom)