De hele confrontatie heeft niet alleen de PvdA kopzorgen opgeleverd. Het hele kabinet is verzwakt. Na de nacht van het ontslagbesluit meldde Trouw: "Sfeer in coalitie op dieptepunt". Op een CDA-congres zei premier Balkenende nog: "Donner is CDA, Donner is van ons", en sprak daarmee harde steun voor Donners ontslagplannen uit. Door zicgh zo als CDA-politicus op te stellen, met Donner zij aan zij, deelt ook Balkenende in de nederlaag die Donner met zijn plan leed. Daar is de positie van de premier ook niet steviger door geworden, endie verzwakking raakt het hele kabinet.
Binnen een jaar na de start van dit kabinet al bakzeil moeten halen door een kernstuk van neoliberaal economisch beleid in te moeten slikken is voor het prestige van de regering ook bepaald niet goed. Als het op dit punt niet lukte, zou dan ook niet op andere punten het kabinet voor druk kunnen bezwijken? Enkele weken later gebeurde dat al enigszins, toen staatssecretaris Bijsterveldt van Onderwijs haar besluit om soepeler om te gaan met de 1040-urennorm in het middelbare onderwijs, eerder aankondigde dan gepland, in de hoop om de felle scholierenprotesten in te dammen.
De PvdA heeft intussen haar bruikbaarheid voor rechts al vrijwel verloren. Rechts – althans, het CDA-deel ervan –vond die partij nuttig in het kabinet om een handvol moeilijke besluiten van draagvlak te voorzien door de PvdA eraan medeplichtig te maken. Met het EU-verdrsag en de verlenging van de Uruzgan-oorlogsmissie is dat inmiddels gelukt. Met het derde grote punt, het ontslagrecht echter niet. De PvdA is dus voor tweederde nuttig voor rechts geweest, voor één derde een blok aan het been. En de druk vanuit vakbonden en links kan ook in de toekomst via die PvdA belangrijke besluitvorming torpederen.
Mij zou het niets verbazen als ondernemers en CDA om deze reden de PvdA meer en meer als een zwakke plek in een rechts kabinet zien, meer dan als de als de beoogde linkse camouflage van rechts beleid. De kans dat bij een volgend hoog oplopend conflict rechts opnieuw aan de PvdA toegeeft, lijkt mij niet erg groot, de kans dat de PvdA dan opnieuw voet bij stuk houdt evenmin. Gebeurt dat laatste toch, onder druk van vakbondsactie of anderepressie van links, dan is een breuk in het kabinet, en nieuwe verkiezingen, wellicht dichterbij dan Wouter Bos hoopt.
Dit alles betekent dat die adviescommissie over de arbeidsmarkt wel eens verslag kan uitbrengen als er een kabinet zónder de PvdA regeert. En daarmee komt de weg naar nieuwe plannen tot ontslagrechtversoepeling open te liggen – tenzij vakbonden, SP en de rest van links daar opnieuw een stokje voor steken. Het Donner-plan is tijdelijk verslagen. Maar het gevaar dat ervan uitging is slechts tijdelijk geweken.
Zie ook de verklaring op het weblog van de Internationale Socialisten: "Donner haalt bakzeil door actiedreiging".
Binnen een jaar na de start van dit kabinet al bakzeil moeten halen door een kernstuk van neoliberaal economisch beleid in te moeten slikken is voor het prestige van de regering ook bepaald niet goed. Als het op dit punt niet lukte, zou dan ook niet op andere punten het kabinet voor druk kunnen bezwijken? Enkele weken later gebeurde dat al enigszins, toen staatssecretaris Bijsterveldt van Onderwijs haar besluit om soepeler om te gaan met de 1040-urennorm in het middelbare onderwijs, eerder aankondigde dan gepland, in de hoop om de felle scholierenprotesten in te dammen.
De PvdA heeft intussen haar bruikbaarheid voor rechts al vrijwel verloren. Rechts – althans, het CDA-deel ervan –vond die partij nuttig in het kabinet om een handvol moeilijke besluiten van draagvlak te voorzien door de PvdA eraan medeplichtig te maken. Met het EU-verdrsag en de verlenging van de Uruzgan-oorlogsmissie is dat inmiddels gelukt. Met het derde grote punt, het ontslagrecht echter niet. De PvdA is dus voor tweederde nuttig voor rechts geweest, voor één derde een blok aan het been. En de druk vanuit vakbonden en links kan ook in de toekomst via die PvdA belangrijke besluitvorming torpederen.
Mij zou het niets verbazen als ondernemers en CDA om deze reden de PvdA meer en meer als een zwakke plek in een rechts kabinet zien, meer dan als de als de beoogde linkse camouflage van rechts beleid. De kans dat bij een volgend hoog oplopend conflict rechts opnieuw aan de PvdA toegeeft, lijkt mij niet erg groot, de kans dat de PvdA dan opnieuw voet bij stuk houdt evenmin. Gebeurt dat laatste toch, onder druk van vakbondsactie of anderepressie van links, dan is een breuk in het kabinet, en nieuwe verkiezingen, wellicht dichterbij dan Wouter Bos hoopt.
Dit alles betekent dat die adviescommissie over de arbeidsmarkt wel eens verslag kan uitbrengen als er een kabinet zónder de PvdA regeert. En daarmee komt de weg naar nieuwe plannen tot ontslagrechtversoepeling open te liggen – tenzij vakbonden, SP en de rest van links daar opnieuw een stokje voor steken. Het Donner-plan is tijdelijk verslagen. Maar het gevaar dat ervan uitging is slechts tijdelijk geweken.
Zie ook de verklaring op het weblog van de Internationale Socialisten: "Donner haalt bakzeil door actiedreiging".
2 opmerkingen:
Ravotr, 3 erg bruikbare stukken voor discussie. Vooral het laaste stuk over de "bruikbaarheid" van de PVDA door rechts. Weer zeer verhelderend. Goede en heldere politieke visie in de stukken
Dit kabinet gaat niet vallen, cda en pvda zitten beiden niet te wachten op verkiezingen.
Zie de peilingen, van peil.nl (maurice de hond, pvda en cda staan op verlies. Bovendien zijn er niet echt regeringcombinaties mogelijk waarop het cda (en in mindere maten de pvda) op zitten te wachten
Een reactie posten