Trappen in de rug

Een vuistslag in je gezicht van je vijanden is akelig. Een trap in de rug van je bondgenoten - of wie je daarvoor aanzag - is erger. De dag van vandaag geeft daarvan drie, waarlijk stuitende, voorbeelden.

Een trap in de rug kreeg het kamerlid Khadija Arib. Zij is lid van een advies groep die een rol speelt bij de vorming van een Hoge Raad in Marokko. Ze zet zich op die manier in voor democratisering in Marokko. Maar Geert Wilders viel haar hevig aan en vond dat ze met zo'n functie geen Kamerlid kon zijn. "Alsof ik de spion ben van de Marokkaanse koning" , zo reageerde Arib in de NRC van 3 maart verontwaardigd op de kritiek. Ze hield na een fel kamerdebat de rug recht en bezweek niet voor de verbale vuistlag van Wilders.

Maar nu geven diverse kopstukken uit de Marokkaanse gemeenschap Wilders steun, zo blijkt uit de NRC van 31 maart. Bijvoorbeeld Mustapha Mejjati, die voorzitter is van Amome (een internationale organisatie van marokkanen), afdeling Nederland, en SP-stemmer. Hij zegt: "Ik ben het nooit met Wilders eens, maar wat dit betreft heeft hij een punt." En Mohamed Majoubi, gemeenteraadslid in Amsterdam voor GroenLinks. "Ik wil Wilders niet de munitie aanreiken om iemand in de Kamer af te slachten, maar rationeel gezien heeft hij gelijk." En Mohamed Dahmani, vakbondsconsulent bij FNV-bondgenoten en PvdA-lid: "Deze twee werkzaamheden zijn niet te combineren." Maar waarom toch niet?!

Mejjatti gaat zelfs verder en legt de schuld voor verwijdering tussen Marokkaanse en andere bewoners van Nederland mede bij Arib. "Nu is het vertrouwen van Nederlanders in Marokkanen helemaal weg." Wat een mentaliteit: Marokkanen moeten het vertrouwen van Nederlanders (de niet-Marokkaanse; blijkbaar zijn de Marokkanen in deze gedachtengang al van het Nederlanderschap beroofd) kennelijk verdienen door op te zitten, braaf te zijn en pootjes te geven zodra de eerste de beste racistische volksmenner daar op hoge toon om vraagt. Wat een weerzinwekkende toestand. En dat stemt dan SP...

Een trap in de rug kreeg het COC, dat morgen in Amsterdam een manifestatie houdt in Amsterdam omdat het zes jaar geleden is dat het huwelijk opengesteld is voor stellen van hetzelfde geslacht. het COC biedt dan een manifest aan over zogeheten 'weigerambtenaren': ambtenaren die uit gewetensbezwaar tegen zo'n 'homohuwelijk' zulke stellen niet willen trouwen en zich voor de gelegenheid laten vervangen maar voor hun gewetensbezwaar van het nieuwe kabinet de ruimte krijgen. In twintig procent van alle gemeenten werken zulke 'weigerambtenaren', aldus onderzoek van het COC.

Maar een drietal Christelijke homo-groepen maken bezwaar tegen de COC-kritiek op het verschijnsel 'weigerambtenaar. Dat staat op 31 maart in De Volkskrant te lezen. Het gaat om de Vereniging Christelijke Homo's en Lesbiennes, ContrariO en RefoAnders. Initiatiefnemer van het gezamenlijke tegengeluid, Johan Quist: "De manier waarop het COC de afgelopen tijd voor homorechten is opgekomen is niet de juiste manier. De afstand wordt alleen maar vergroot." Hij noemt de houding van het COC zelfs discriminatie: "Juist van de homobeweging mag men verwachten hoe het is om gediscrimineerd te worden. Dat moeten ze anderen niet aan willen doen."

Het is een klassieke rechtse gedachtenkronkel: pogingen om een eind aan discriminatie te maken wordt zelf als discriminatie afgeschilderd, degene die het recht op discrimineren opeens wordt ontzegt krijgt de rol van slachtoffer. En nee, 'weigerambtenaren' kunnen een homohuwelijk niet blokkeren, dat moest er nog bijkomen! Ze worden in zo'n geval vervangen door ambtenaren die hun werk wèl naar behoren willen doen.

Maakt dat de weigering - en de ruimte die ze ervoor krijgen - minder discriminerend van strekking? Ik ben het eens met COC-directeur Frank van Dalen als hij zegt: "We ontzeggen niemand het recht gewetensbezwaarlijk te zijn, maar draag de last zelf en wentel deze niet af op de maatschapij. Als je de wet niet kan uitvoeren, dan moet je een andere taakstelling zoeken."

Kennelijk wordt Quist, net als anderen die zowel homo of lesbo als Christen zijn, twee kanten op, getrokken door een dubbele loyaliteit. een geloof dat afwijzing van homoseksualiteit op zijn minst de ruimte wil geven, en een erkenning van de rechten homo's en lesbo's botsen met elkaar. Zo blijkt dat je voor een dubbele loyaliteit geen twee paspoorten nodig hebt. Zo wordt ook zichtbaar dat inzet voor homo-bevrijding wringt in een politiek waarbinnen gezin, gezag en God Zelve de boventoon blijven voerenmaar het beste ingebed kan zijn in een politiek waarin emancipatie op alle fronten centraal staat. Hoe welkom het bestaan van specifiek Christelijke homo-groepen ook is. Maar dit terzijde.

De meest schokkende trap in de rug krijgt vandaag echter staatssecretaris Albayrak, alle mensen met meer dan één paspoort en al degenen die van de Wilders-hetze tegen deze mensen verstoken te blijven. De trap komt van niemand minder dan SP-aanvoerder Marijnissen. Ook hij ziet liever dat Albayrak haar Turkse paspoort opgeeft, zo lezen we in op website van de Telegraag in passages uit een interview dat die krant met hem op op 31 maart publiceerde. "Ik zou het een dikke extra plus vinden als ze dat zou doen. Om de beeldvorming. Een bewindspersoon heeft ook een voorbeeldfunctie." Voorbeeld waarin, mijnheer Marijnissen? In het zwichten voor kwaadaardig gestook en verdachtmakingen vanuit het kamp van Wilders?

Ja, in het interview zelf - op het weblog van Jan Marijnissen gepubliceerd - neemt Marijnissen afs5tand van Wilders. Hij vindt over de paspoortkeuze: "mensen mogen zelf kiezen. De loyaliteitsdiscussie staat hier los van." Maar ook zegt hij: "Als mensen hier binnenkomen zullen we ook zeggen: "wij hebben een voorkeur dat u gewoon Nederlander wordt, zich aanpast, de taal leert en zoveel mogelijk probeert te participeren."Ook bij hem is het "gewoon Nederlander worden" verbonden aan het op gelijke voet deelnemen aan de maatschappij, ook hier smokkelt hij stukjes loyaliteitsvraag binnen in een verhaal over nationaliteit en deelname aan de maatschappij.

Hoe kwalijk de opstelling van Marijnissen is bleek nog dezelfde dag. Wilders was er als de kippen bij om opnieuw te eisen dat Albayrak van haar Turkse paspoort afstand doet. Wilders verwijst in de Kamervragen die hij er meteen over stelde naar een "groeiend draagvlak" voor die eis en voert de uitspraak van Marijnissen daarvoor aan ter ondersteuning. We mogen hopen dat het hier om een geweldige tactische blunder van Marijnissen gaat, waarmee hij Wilders in de kaart speelt. Maar Marijnissen is niet naïef in dit soort dingen, het lijkt me eerder een poging om de afstand tussen SP-politiek en dat deel van zijn kiezers dat rond de zaak van dubbele paspoorten een eind met Wilders meegaat, zo klein mogelijk te houden. Anders gezegd: een poging om kiezers de kant van de SP op te krijgen en te houden.

Maar met concessies aan de standpunten van Wilders - en daarvan is hier sprake - bouwen we geen effectief antwoord op het steeds gevaarlijker wordende verschijnsel waarvan Wilders aanvoerder en koploper is. Voor zo'n antwoord is een principieel 'nee' tegen de héle hetze-politiek en de nationalistische fundamenten ervan onmisbaar. Dat we voor zo'n nee bij Jan Marijnissen niet terecht kunnen, is een schop in de rug van elke serieuze antiracist, democraat en socialist.