G-achterlijke belachelijkheden

Gezag moet, om gerespecteerd ter worden, minstens één van twee kanten laten zien. Het moet angstaanjagend zijn, ontzag inboezemen door overweldigend machtsvertoon. Of het moet begripvol zijn, de indruk wekken dat het ondergeschikten respecteert en ter wille is.

In het geval van werkelijk democratisch gezag heeft die laatste factor veruit de overhand, en strookt de indruk ook met de realiteit. In geval van autoritair gezag overheerst de geweldsdreiging, minstens op de achtergrond. Maar beide elementen, het kunnen uitoefenen van dwang en het verwerven van instemming, kenmerken elke gezagsuitoefening.

Maar welke combinatie van dwang en beoogde instemming gezagsdragers ook hanteren, het werkt alleen goed als het op een samenhangende, niet aarzelende en overtuigende manier tot gelding brengen. Twee dingen mag gezag nooit zijn: onzeker enerzijds, en belachelijk in de ogen van mensen anderzijds. Beiden maken het gezag ongeloofwaardig. Gebrek aan geloofwaardigheid is dan ook nu al kenmerkend voor de G8-top, en voor de Duitse gezagsdragers die deze top helpen voorbereiden.

Het begon zo imposant allemaal. Het Parool beschreef het al. Een veiligheidsoperatie in voorbereiding, voor het luttele bedrag van 100 miljoen euro. Een groot hek van 12miljoen euro. Een reeks van invallen in 40 linkse centra, met een reeks arrestaties. Het was imponeergedrag, intimidatie vooraf, aangekleed als terreurbestrijding. Het was ingrediënt nummer één van de gezagsuitoefening: angstaanjagend zijn. En het werkte niet: dezelfde week gingen duizenden mensen in Duitsland en elders demonstreren tegen de repressie.

Intussen probeerde de G8 zelf de andere lijn: het zoeken naar instemming van de dierbare onderdanen. De G8, zo dienden we te geloven, gaat Het Klimaat Redden, met Drastische en Effectieve Maatregelen. Maar dat pakte al net zo verkeerd uit als het machtsvertoon. Het machtigste G8-land was namelijk spelbreker in deze.

De VS verzetten zich tegen passages in een G8-verklaring over harde doelstellingen, en willen ook verder de scherpere formuleringen over de urgentie van het klimaatprobleem afzwakken, zo meldde de BBC. Zo verdedigt de VS haar concurrentiepositie, maar wekt een beeld van een verdeelde G8 die het klimaat niet serieus neemt, in de hand. Het ging met de beoogde positieve beeldvorming van de G8 al bijna net zo beroerd als met de effectiviteit van de intimidatie.

Maar het werd nog erger voor hun, en dus beter voor ons onderdanen die onze onderdanigheid afschudden. Het gezag trachtte er nog een schepje repressie bovenop te doen. De politie verbood demonstraties tot op enkele kilometers van dat peperdure hek rond Heiligendamm. Dat pikten organisatoren van acties niet, ze stapten naar de rechter. Intussen gingen en gaan de mobilisaties van zoveel mogelijk actievoerders tegen de G8 op volle kracht verder.

En zie! Het 'onaantastbare' gezag krabbelt terug! Vandaag meldt De Volkskrant: "Demonstratieverbod G8 gedeeltelijk opgeheven". We lezen: "Een rechtbank in het Oost-Duitse Schwerin hiefvrijdag het demonstratieverbod gedeeltelijk op, meldden media. Bijeenkomsten en betogingen worden toegestaan tot 200 meter van het veiligheidshek. De politie had een algemeen verbod voor protestacties tot enkele kilometers van de beveiligde zone afgekondigd." Maar dat verbod houdt dus geen stand.

Dat is maar goed ook, want heel even leek het erop alsof de autoriteiten de veiligheidszone waarbinnen geen demonstraties toegelaten werden, op wilden rekken totdat de complete voormalige DDR één grote veiligheidszone was, zoals vanouds. Maar daarmee hield de parallel tussen de huidige gezagsdragerij en de Stasi-staat met zijn Berlijnse Muur niet op.

Zo komen we aan het tweede teken van zwakte aan de kant van de Duitse autoriteiten. Niet alleen krabbelen ze onder druk al terug. Ze maken zich ook nog eens mateloos belachelijk met de manier waarop ze hun orde willen handhaven. Om mensen op te sporen halen ze een oude methode van de al eerder genoemde Stasi (veiligheidsdienst in de DDR destijds) van stal: "De Duitse autoriteiten zijn een database aan het samenstellen van menselijke geursporen om mogelijkerwijs gewelddadige betogers bij de G8-top op te sporen", vertelt de BBC. Deze methode gebruikte de Stasi destijds ook - en het heeft de val van het Stalinistische bewind net zo min tegengehouden als dat het nu het beleg van de G8 zal weten te voorkomen.

Mij werkt de inzet van dit soort methoden voornamelijk op de lachspieren. Dat het gezag zich op voorhand al zo ridicuul weet te maken stemt me vrolijk, en belachelijk gezag is bij voorbaat al een verzwakt gezag. Natuurlijk zullen actievoerders er het nodige aan bijdragen om de belachelijkheden van het gezag nog verder in het zonnetje te zetten. Dat doen we uiteraard met liefde.

Maar wij actievoerders hebben het ook wel erg makkelijk. De opsporingsorganen moeten heel professioneel reukmonsters bij demonstranten nemen om eventuele onwelriekendheden op het spoor te komen. Wij hoeven alleen maar in de buurt van het veiligheidshek onze neus richting Heiligendamm te houden om de constateren dat de zaak daar stinkt.