woensdag 16 mei 2007

Afghanistan, Irak, Eindhoven: zo daar, zo hier

Hier en daar leeft de illusie dat een staat aan oorlogen van grote mogendheden mee kan doen zonder daarmee medeplichtig te worden aan de misdaden van die grote mogendheden, en zonder dat ook eigen soldaten oorlogsmisdaden begaan.

Zo denkt de Nederlandse regering dat ze in Afghanistan allereerst bijdraagt aan 'wederopbouw', zodat ze niet medeplichtig gehouden kan worden aan de misdaden van Amerikaanse troepen elders in het land. Die misdaden gaan door, in hoog tempo. Vrijwel dagelijks lezen we over bombardementen van dorpen. Die zijn uiteraard louter gericht tegen 'Taliban-strijders' daar: zestig doden bij een NAVO-luchtaanval op drie dorpen, volgens Aljazeera op 15 mei. De Taliban zegt dat de doden louter bezoekers van een bruiloft waren.

Natuurlijk kunnen we die beschuldiging vanuit de Taliban afdoen als leugens. Dat is lekker makkelijk. Het is alleen jammer dat de beweringen over burgerslachtoffers keer op keer wel degelijk op waarheid berusten.

Inmiddels hebben de VS toegegeven bijvoorbeeld dat bij eerdere gevechten wel degelijk burgerslachtoffers waren gevallen: veertig, volgens plaatselijke bewoners. Het bloedvergieten vond plaats in het district Sangin, in de provincie Helmand. (Aljazeera, 11 mei). Zo gaat het keer op keer op keer. Zelfs president Karzai, die geen dag president zou zijn als hij er niet door de VS was neergezet en door VS-troepen werd beschermd, klaagt over de burgerslachtoffers die de Westerse troepen steeds weer maken.

Ook betoogden boze Afghanen tegen de Amerikaanse aanvallen (Aljazeera, 1 mei). Studenten blokkeerden een toegangsweg naar Jalalabad en riepen om het vertrek van zowel de Amerikaanse troepen als van president Karzai, ondanks zijn woorden van protest feitelijk weinig meer dan een Amerikaanse pion.

Uit berichtgeving blijkt geen specifiek Nederlandse rol bij dit alles. Maar elke soldata die Nederland in Uruzgan heeft neergezet, is een Amerikaanse, Britse of Australische soldaat die elders Afghaanse verzetsstrijders kan opjagen, Afghaanse dorpen kan aanvallen en bombarderen. De Nederlandse inzet in Uruzgan ondersteunt zo de gehele militaire operaties, de hele bezettingspolitiek, de hele misdaad die de NAVO onder VS-leiding pleegt tegen de Afghaanse bevolking.

Het lijkt me een kwestie van tijd voor we ook lezen over misdaden begaan door Nederlandse soldaten in Uruzgan zelf. Een blik op hoe dit soort dingen in Irak gingen is wellicht heilzaam. Daar heeft Nederland gedurende 2003 en 2004 ook een militaire eenheid neergezet, in de relatief rustige provincie Muthanna.

Natuurlijk was het doel daar ook: wederopbouw en stabilisatie. Net als nu in Uruzgan. Maar ook daar gold iets dergelijks als nu in Afghanistan. Elke Nederlandse soldaat aldaar maakte een Amerikaanse of Britse soldaat vrij om in andere delen het verzet te verpletteren, een opstandige bevolking te onderdrukken, te schieten, te bombarderen en te folteren. Zo droegen de Nederlandse soldaten, in opdracht van de Nederlandse regering, indirect bij aan de verwoesting van het verzetsbolwerk Fallujah in november 2004. Dat is medeplichtigheid aan oorlogsmisdaden op grote schaal.

Maar Nederlandse troepen zelf begingen eveneens wreedheden. Vandaag lezen we in De Volkskrant over mishandelingen door mensen van de militaire inlichtingendienst MIVD. Arrestanten kregen een hoofdkap op, en volgens één betrokken MIVD-er gebruikte het verhoorteam zelfs een stroomstok. Juridisch adviseur Micha Geeratz mocht van MIVD-ers niet bij het verhoor zijn, terwijl aanwezigheid van zo'n adviseur verplicht is. Aldus berichtgeving uit De Volkskrant, 16 mei. Eerder berichtten kranten al over het onderzoek rond de schietpartij waarbij militair Erik O. een Irakees doodschoot, over een beschuldiging intimidatie van een militair door Erik O., zodat de werkelijke toedracht verborgen bleef, over het zoekraken/ zoekmaken van foto's van de schietpartij, en over het feit dat er meerdere 'schietincidenten' waren geweest, lang niet allemaal volgens de regels gemeld.

Dat was het zuiden van Irak, waar het toen nog vrij rustig was. Gelooft er iemand dat het in Uruzgan - relatief rustig, maar alleen in vergelijking met naburige provincies waarin de oorlog in nog vollere hevigheid woedt - heel erg anders zal gaan? Bereid je maar vast voor op hele nare onthullingen over hele akelige daden van Nederlandse militairen.

En dan nog iets. Oorlog houdt niet op als de soldaten weer naar huis zijn. En oorlog en geweld stopt evenmin bij de grenzen van het land. Als soldaten gewend raken aan het idee dat je vrij weerloze landen mag binnenvallen, mag bezetten, en wie zich verzet met alle beschikbare middelen mag verpletteren - wat voor mentaliteit cultiveert dat bij soldaten elders - bijvoorbeeld bij de thuisblijvers?

Als je van de regering weerloze landen ver weg mag slopen, waarom zou je dan - geholpen door rijkelijk vloeiende drank en ongetwijfeld een stevige dosis verveling - dan niet een weerloze dakloze, dichtbij mogen aftuigen tot hij bewusteloos was, zoals negen militairen klaarblijkelijk in Eindhoven hebben gedaan volgens een bericht in de NRC? Oorlog voer je niet alleen over de grenzen; oorlog vergiftigt de hele maatschappij en slaat vroeg of laat naar binnen terug. Ook de in Eindhoven mishandelde dakloze man is van die oorlogspolitiek het slachtoffer.

Geen opmerkingen: