zondag 13 mei 2007

Slecht en beter nieuws uit Frankrijk (deel 2)

In mijn vorige stuk beschreef ik hoe de rechtse Sarkozy de presidentsverkiezingen kon winnen na een periode waarin protesten van een linkse dynamiek keer op keer opkwamen, en keer op keer succes boekten ook. Omdat links die successen geen goede politieke vertaling wist te geven - gematigd links imiteerde rechts, radicaal links was aan versplintering onderhevig - ging rechts er met de overwinning vandoor.

Het gevaar dat Sarkozy's presidentschap brengt, is groot. Sarkozy's plannen houden onder meer in: een nieuwe aanval op arbeidsrechten: hernieuwde doorvoering van flexibele arbeidscontracten staat op de agenda; de werkzekerheid komt verder op het spel te staan; een aanval op het stakingsrecht: vakbonden worden verplicht bij stakingen in openbare diensten een minimum-service gaande te houden; dat haalt de angel uit het stakingswapen; het uithollen van de 35-urige werkweek; beperking van immigratie, grotere druk tot 'integratie'; een speciaal ministerie gaat hier zorg voor dragen; versterking van de band met de Verenigde Staten. Sowieso is zijn vriendelijkheid in de richting van Bush, en diens 'Oorlog tegen Terrorisme' opvallend.

Wat zijn presidentschap extra griezelig maakt zijn de rechtse, soms uiterst rechtse ondertonen van zijn retoriek. In zijn overwinningstoespraak had hij het over de "in ere herstellen van werk, gezag, moraal, respect en verdienste." In 1940 zei maarschalk Pétain, aan het hoofd vaan een fascistisch geworden Frankrijk, het ietsje anders: "Werk, Familie, Vaderland", heette het toen. John Hellman gaat in een verontrustend artikel in Counterpunch verder in op parallellen tussen de 'Nationale Revolutie"van Pétain, en de ambities van Sarkozy. Verontrustend in dit verband is bijvoorbeeld ook de aanval die Sarkozy doet op wat hij "boetedoening" noemt: excuses maken voor het verleden onder Pétain, bijvoorbeeld, of voor de onderdrukking in Algerije. Niet alleen orde en gezag moeten blijkbaar gerehabiliteerd worden, maar ook het soort autoritaire bewind en beleid dat dit soort waarden op een voetstuk plaatsten.

Ook neemt hij de jaren zestig onder vuur: Mei 1968 moet, wat hem betreft, worden 'geliquideerd'. Dat moment staat symbool voor studentenopstand, maar ook voor algemene staking en grootschalige bedrijfsbezettingen die de toenmalige regering wekenlang deden wankelen. Niet vreemd dat hij die geest van rebellie en ondermijning van het staatsgezag wil uitbannen. In "What Sarkozy's Victory means" schetst Doug Ireland verdere achtergronden over waar Sarkozy staat en wat we kunnen verwachten.

Maar het zal hem niet makkelijk vallen om zijn zin door te drukken. Meteen de nacht na zijn overwinning begonnen er al - overigens voorspelbare, en ook voorspelde - rellen in de arme voorsteden. Daar wisten mensen dat nu hun verbeten vijand het presidentschap over ging nemen, en ze zegden hem de wacht aan. De rellen herhaalden zich de volgende twee nachten.

Wie zich beklaagt over het destructieve karakter ervan - kapotte auto's vormden, net als in november 2005, het visitekaartje van de rebellen - mag een paar dingen bedenken. Bij de traditionele nieuwjaarsviering gaan net zoveel auto's verloren als in de eerste nacht van rellen. Vervelend als het jouw auto is, maar een gevoel voor proporties is niet misplaatst. De situatie in de wijken waar rellen uitbreken is er een van vrijwel totale wanhoop. En de politie behandelt die wijken als een soort bezet gebied, en de bewoners als derderangsburgers. Uitbarstingen van woede zijn logisch en terecht. "Jonge mensen hier zijn in paniek. Ze zijn er van overtuigd dat er uitzettingen komen, bezuinigingen op uitkeringen, en een hardere lijn door de politie" , aldus Mohammed, een 22-jarige student in de arme stad Trappe, in The Independent. Gek hè, dat mensen gaan rellen?!

Ja, er zijn effectievere manieren van verzet. De verantwoordelijkheid om die strategie naar voren te brengen en op basis daarvan aan de slag te gaan, ligt bij links. Gematigd links - de SP - lijkt haar keus al te hebben gemaakt. De top wil nog verdere verbreding - naar rechts. Alsof het niet juist de verschuiving naar rechts was die ieder enthousiasme ter linkerzijde om op PS-kandidaat Royal te stemmen, systematisch ondergroef. Als het tot opstand komt in Frankrijk, dan kan Sarkozy de SP aan zijn zijde vinden, tegenover het protest.

Hoopgevender geluiden vinden we verder naar links. De vakbonden hebben al waarschuwende woorden gesproken. zo berichtte The Guardian. "Alle pogingen om dingen hardhandig door te drukken zal averechts werken" , zo sprak Jean-Claude-Marie, van de vakbondsfederatie Force Ouvrière, doorgaans erg gematigd in haar opstelling. Het zou niet voor het eerst zijn dat een rechtse president na een forse verkiezingsoverwinning zijn regeringsplannen zag stuklopen op wekenlange felle stakingen. President Chirac, gekozen in voorjaar 1995, overkwam precies hetzelfde in december van dat jaar. Chris Harman beschrijft in International Socialism Journal nr. 70 (maart 1996) hoe heet die decembermaand werd. Inspirerend en leerzaam leesvoer voor degenen die na de zege van Sarkozy even de wanhoop nabij zijn.

Maar het verzet wacht niet tot de vakbonden hun spierballen werkelijk laten rollen. Olivier Besancenot, presidentskandidaat van de trotskistische LCR en met 4,1 procent de sterkste van de kandidaten links van de PS, heeft een strijdlustige verklaring uitgebracht. Hij constateert: "De populistische demagogie gebruikt in de campagne zal leiden tot antisociale, repressieve en antidemocratische maatregelen, die zonder twijfel breed verzet en strijd zullen uitlokken." En hij kondigt aan: "De LCR zal nu al haar kracht concentreren om deze mobilisaties op te bouwen. Ze stelt een eenheidsfront voor van alle sociale en democratische krachten, onmiddellijk opgebouwd om een antwoord te organiseren gericht tegen de extreme neoliberale en repressieve programma van Sarkozy. De LCR zal de komende dagen alle mogelijke initiatieven nemen."

En radicaal links is al op straat, zo lazen we in The Guardian: in de buurt van de Bastille vochten linkse betogers met de politie., die met traangas schoot. Er sneuvelden winkelruiten, telefooncellen, en de leus weerklonk: "Politie overal, rechtvaardigheid nergens." En er was al een korte studentenstaking en -blokkade op, of all symbolic places, de Sorbonne-universiteit (zie De Morgen, 9 mei)

Hoe sneller het verzet opkomst, hoe groter de kansen op succes. Het zou doodzonde zijn als Sarkozy op zijn gemak de tijd krijgt om zijn aanvallen te organiseren en door te voelen. Hij staat bovendien helemaal niet zo sterk en is zelfs de eerste dagen na zijn verkiezing al in de politieke problemen geraakt en in een schandaaltje verwikkeld geraakt.

Direct na zijn verziezing kondigde hij een retraite aan. Pal daarna bleek hij te zijn uitgenodigd op het jacht van één van zijn steenrijke vrienden, Vincent Bolloré. Toen hij daar kritiek op kreeg, liet hij weten dat het reisje de staat, en de belastingbetaler, geen cent kostte: het was een privé-uitstapje, het ging niemand wat aan, zo was de strekking. Nou liet dat privé-uitstapje al zien waar Sarkozy's hart lag: terwijl de banlieux al begonnen te ex0ploderen, zat hij bij een rijke vriend feest te vieren.

Maar kort hioerna bleek er aan de vriendschap tussen Sarkozy en Bolloré toch een merkwaardig aspect te zitten. "Vincent Bolloré heeft nog nooit voor de staat gewerkt" , had Aarkozy beweerd. Dat blijkt onwaar, zo bericht De Morgen: een dochterbedrijf kreeg in augustus 2006 een opdracht van het ministerie van Buitenlandse zaken, en in juli 2005 werd dit bedrijf ook al uitverkoren voor een opdracht voor het Ministerie van Defensie.

Schandalen aan de top, beginnetjes van protest en verzet in arme wijken, aan de universiteit, in de vakbeweging... Het zou heel goed kunnen dat Sarkozy, en zijn rijke vrienden slechts betrekkelijk kort van hun victorie kunnen genieten. Frankrijk staan onrustige, maar tegelijk wel degelijk hoopgevende, tijden te wachten. Dat is, tegen de achtergrond van slecht nieuws, het betere nieuws uit Frankrijk.

10 opmerkingen:

Anoniem zei

Ben toch benieuwd hoe de ravotr het er af zou brengen als premier. Ik denk dat mensen na zijn dood zouden pissen over zijn graf.

Unknown zei

[keesjemaduraatjemode]
boehoe huil huil
[/keesjemaduraatjemode]

keesjemaduraatje hoeft niet eens primier te worden om er voor te zorgen dat er op z'n graf gepist gaat worden.

oja ook nog even on-topic:
Ik ben zelf heel benieuwd naar wat er de aankomende tijd in frankrijk gaat gebeuren.
sarkozy heeft aangekondigd in de eerste 100 dagen aardig wat te willen gaan doen, ik denk echter niet dat dat hem gaat lukken.

Anoniem zei

@keesjemaduraatje

De IS is niet voor een premier etc. wij zijn voor directe democratie van onderop.

Hooguit zo er iemand zijn die via een echte democratische manier gekozen is om te doen wat WIJ(Het Volk) willen. Als je dat een premier wil noemen vind ik dat best.

Ik vind het best dat je hier op de weblog reageert, maar als je dat doet, doe het dan inhoudelijk. Het enige wat je hier aan het doen bent is peter beledigen!

Anoniem zei

Keesje hoeft niet eens in zijn graf te liggen. pis zo wel graag over um heen, lol
wat een kinderachtig ventje is het toch ook....

Keesjemaduraatje zei

Dat was ik dus niet, over pissen op een graf. Ik ben wel liberaal, maar niet haatdragend.
Inderdaad moet de discussie wel inhoudelijk gevoerd worden.

Brian4all zei

In dit systeem staat geen enkele premier voor de belangen van de meerderheid. Alleen al de weg ernaartoe is uiterst corrumperend - of je nou Van Agt heet of Den Uijl, Sarkozy of Royal, Pinochet of Allende. Je moet sociale idealen opgeven om de kapitalistische staat te besturen. De wortels van het sociale falen liggen dus niet bij de persoon - wat de persoon nog niet ontslaat van de verantwoordelijkheid voor de keuzes die zij/hij maakt. (en Maduraatje is daarom erg flauw, vals en zielig. Ravotr maakt niet de keuze om bestuurder voor het kapitalisme te worden; hij verdedigt het systeem niet eens! Maduraatje daarentegen... hij staat waarschijnlijk weer over zichzelf heen te pissen)

Frankrijk heeft een sterke arbeidersbeweging (denk aan de lange vliegveldstakingen of aan Nice 2000). Ze heeft ook wat oefening gehad met de bredere anders-globaliserings-beweging (Evian, Jose Bove). Mei'68 staat symbool voor meer vrijheid en mogelijkheden op politiek, persoonlijk en cultureel gebied, voor een veel bredere laag dan alleen arbeiders. Ik denk dat zelfs een deel van de Sarkozy-stemmers toch wel geschrokken zullen zijn van deze oorlogszuchtige liquidatieverklaring. En in de geschiedenisboeken komen de Franse opstanden met een zekere nationale trots terug (de Grote Franse Revolutie van 1789, en nog een drietal revoluties daarna). Het kan dus een kruitvat blijken, denk ik. Een doorslaggevende factor is natuurlijk de opstelling van links. Die kan maar beter op zijn minst zo radicaal worden als Sarkozy (maar dan naar de linkerkant gericht natuurlijk). Een belangrijke rol binnen links is weggelegd voor activistisch radicaal-links: om sloom links mee te trekken en dat rechtse tuig duidelijk, divers, diep en doortastend aan te vallen.

Keesjemaduraatje zei

zoals ik al zei: Die eerste reactie in dit log, is niet van mij. Dat kan je ook zien als je op mijn naam klikt. Bij alle voorgaande reacties kwam je nooit direct op mijn weblog als je op mijn naam klikt en bij deze "pissende" reactie opeens wel. dus dat was ik niet. Jammer dat jullie geen andere argumenten hebben en mij op deze manier zwart menen te moeten maken.

Anoniem zei

@keesje,
guttegutegut, wat wordt jij toch weer zwart gemaakt. Ook al heb je gelijk en ben jij dat niet, al je smerige en nare opmerkingen, onder de gordel steken en nare moddergooien op peter als persoon zouden de gemiddlelde lezer het idee geven dat je dat wel bent. De opmerking ligt in de stijl en lijn van je gewoonlijke commentaar. ga maar uithuilen bij het graf van Fortuijn of een van je andere nationale helden. Die zullen je troost bieden. Al die nare linkse mensen toch ook...lol.

Anoniem zei

Wel grappig. 8 reacties, waarvan maar twee enigzins met het onderwerp te maken hebben. Misschien is het slim om op niet-relevante/beledigende dingen niet te reageren (gewoon negeren) en het over het desbetreffende artikel te hebben.

Keesjemaduraatje zei

@Redstar Galacticus: die opmerking is juist geheel niet in mijn stijl. Ik val Peter nooit persoonlijk aan. Ik waardeer hem juist als chroniceur van de "opbouw van de socialistische samenleving in Nederland" . Maar als je de hamas en taliban verdedigt en hen neezet als onschuldig en weerloos, dan moet je ook wel tegen een woordje van kritiek kunnen. Kan Peter ook.