Rutte wil racisme legaliseren

Mark Rutte gaat de concurrentieslag om racistische kiezers aan met Geert Wilders. Dat blijkt uit zijn reactie op de uitspraak van de Haarlemse rechtbank. Die rechtbank heeft de VVD-leider veroordeeld wegens het aanzetten tot rassendiscriminatie.

De zaak speelde in 2003, toen Rutte staatssecretaris was van Sociale Zaken. Hij adviseerde gemeenten toen via een brief dat ze bij het bestrijden van uitkeringsfraude mensen van Somalische herkomst extra in de gaten moest houden. Aanleiding was de zaak van een Somalische man die "op grond van uiterlijke kenmerken door sociale rechercheurs werd staande gehouden. De man weigerde vervolgens rechercheurs toegang te geven tot zijn woning, waarna hij zijn uitkering verloor. Hij vocht dit aan en heeft nu gelijk gekregen van de rechter."

De rechtbank vond "het verzoek aan de gemeenten discriminatoir en in strijd met de grondwet. De rechtbank spreekt van 'discriminatie naar ras, omdat het hier een groep mensen van Somalische afkomst betreft, ongeacht de nationaliteit van de betrokkenen.' ". Aldus het bericht in de NRC waar ik dit aan ontleen.

Het is goed en hoognodig dat nu eens luid en duidelijk is vastgesteld dat het aanmerken van hele bevolkingsgroepoen als crimineler, meer geneigd tot fraude of wat dan ook, doodgewoon discriminatie is, racisme, en nog in strijd met wet en Grondwet ook. Schokkend - maar toch eigenlijk ook weer niet - is de reactie van Rutte zelf. Die vindt zijn handelswijze destijds helemaal in orde. "Rutte zou de brief die door de rechter als discriminerend is beoordeeld opnieuw sturen als hij nog staatssecretaris was", aldus Nieuws.nl . Het ging immers om het bestrijden van fraude, niet om discriminatie? Rutte 'mist' hier het 'detail' waar de rechter op wees: dat je, precies in het bestrijden van discriminatie dus niet mag discrimineren.

Maar Rutte ging verder. Als zijn handelswijze dan inderdaad volgens de huidige wet niet kan, dan moet de wet dus maar worden veranderd, zo zie hij volgens hetzelfde bericht. Anders gezegd: Rutte wil racisme niet slechts gedogen, maar rechtstreeks legaliseren. En aangezien het verbod op racisme wortelt in het discriminatieverbod in artikel één van de Grondwet, pleit hij impliciet voor het afschaffen daarvan - zoals Pim Fortuyn en Geert Wilders al eerder deden.

De opstelling van Rutte laat zien hoe weinig liberaals er nog over is in het gevestigde liberalisme. Immers, ooit stond liberalisme toch ook voor het opkomen voor individuele rechten en vrijheden, op basis van gelijkwaardigheid? Dat houdt dan in dat mensen beoordeeld worden op wat ze doen, op hun persoon - niet op hun huidskleur of afkomst. In de woorden van Martin Luther King in zijn 'I have a dream'-toespraak uit 1963, een hoogtepunt in de strijd voor gelijke burgerrechten van de zwarte bevolking van de VS: "Ik heb een droom dat mijn vier kleine kinderen op een dag in een land zullen leven waar ze niet zullen worden beoordeeld op de kleur van hun huid maar op hun karakter." Dat is een liberaal geluid, maar liberalen als Rutten vegen er hun achterste mee af. Links moet dat stuk liberale erfenis met hand en tand verdedigen, en meer dan dat.

Heel erg alert is links daarin helaas niet. De rechterlijke uitspraak vond zaterdag 19 mei plaats, net als de reactie van Rutte. het NOS-journaal had er een goed stukje over, met Jelle Klaas aan het woord, de advocaat van de Somalische man die van de rechter gelijk had gekregen. Maar daarna: stilte alom, ook ter linkerzijde.

Geen stevig geluid waarin bij de uitspraak van de rechter werd aangeknoopt om racistisch opsporingsbeleid en de bijbehoren de retoriek onderuit te halen. Geen explosie van verontwaardiging wegens Rutte's pleidooi voor gelegaliseerde discriminatie. Kennelijk zien mensen het gebeuren als een los incident, niet echt belangrijk. Dat lijkt me een gevaarlijke vergissing. Dat moet veranderen voordat de verdere Fortuynisering van de gevestigde politiek nog veel dieper wortel heeft geschoten.