Venezuela: Volkskrant verspreidt vals beeld

De Volkskrant bericht over protesten tegen het feit dat president Chavez de zendvergunning van het particuliere TV-bedrijf CNTV niet heeft verlengd. In de berichtgeving vertekent en verdraait De Volkskrant de feiten, deels door woordkeus, deels door weglating van relevante informatie.

We lezen: "De omroep RCYV liet zich de afgelopen jaren erg kritisch uit over de socialist Chavez. De president besloot de zendvergunning niet te verlengen." De lezer concludeert hier al te makkelijk uit dat de kritische houding van het zendstation reden was voor het niet verlengen van de vergunning. Maar daarvoor voert het artikel geen enkel bewijs aan. Ook verzwijgt De Volkskrant dat het periodiek beslissen over wel of niet verlengen van een zendmachtiging gewoon een wettelijke bevoegdheid is van de president. Dat is geregeld in een wet die al sinds 1987 bestaat, 11 jaar voordat Chavez tot president gekozen werd.

In de volgende alinea heet het: "Volgens Chavez was de zender betrokken bij een couppoging tegen hem." Dat wordt gepresenteerd als een mening van die rare socialistische president. Maar in april 2002 spanden coupplegers en mediabazen, waaronder die van RCTV, vrij openlijk samen om Chavez weg te werken. Patrick McWee, op de website Common Dreams: "RCTV moedigde kijkers aan om een manifestatie bij te wonen die deel uitmaakte van de strategie van de staatsgreep, nodigde leiders van de coup uit om het land toe te spreken op het kanaal, en verspreide het foute bericht dat de president was afgetreden. Nadat Pedro Carmona zichzelf tot president had uitgeroepen en de Nationale Assemblee, het Hooggerechtshof en andere democratische instellingen had ontbonden, had het hoofd van RCTV Marcel Garnier een ontmoeting met hem in het presidentiele paleis. De volgende dag, toen massa-protesten en loyale legereenheden president Chavez terugbrachten, hielden RCTV en andere stations dit nieuws van het scherm en zenden in plaats daarvan films en cartoons uit." De steun van RCTV aan een militaire staatsgreep die al bezig was een keiharde dictatuur in te voeren voordat de massa's de coup versloegen - die steun is niet zomaar een mening van Chavez, maar een feit.

"De oppositie verwijt Chavez dat hij de persvrijheid aan banden legt. Ook vinden de tegenstanders van de president dat het land op een dictatuur afstevent." Hetzelfde curieuze mechanisme in spiegelbeeld: de mening van de oppositie wordt weergegeven, maar enige relevante feiten over die onderdrukking van persvrijheid en oprukkende dictatuur krijgt de lezer niet te horen.

Dat RCTV gewoon via kabel haar boodschap kan verspreiden blijft onvermeld. Dat Chavez keer op keer is herkozen, in een open verkiezing met een tegenkandidaat blijft verzwegen. Dat bij de laatste verkiezing de overwinning zo duidelijk was dat zelfs de oppositiekandidaat zijn nederlaag erkende eveneens(zie "The Spirit of Democracy inVenezuela" , Stephen Lendman, op de website Venezuelanalysis.com). Waar de gekozen president Chavez een mening geeft die strookt met bekende feiten, daar geeft de oppositie een mening die daarmee grof in strijd is. Door in beide gevallen nog geen flard van relevante informatie te geven, geeft De Volkskrant, zonder openlijk te liegen, de oppositie een onterecht voordeel van de tijfel.

Een tweede Volkskrantstukje voegt daar nieuwe vervorming aan toe. "Duizenden demonstranten die zich verzetten tegen de sluiting van de tv-zender zijn zondagavond door de politie uit elkaar gejaagd met waterkanonnen, traangas en rubberen kogels." Welnu, ik verafschuw oproerpolitie, ook als ze een gekozen linkse regering verdedigt tegen demonstranten van rechts, maar ik ben ook wantrouwig over dit hier opgeroepen beeld van boze maar vreedzame demonstranten tegenover een brute politiemacht. Ik ben dus eens gaan snuffelen of ik meer kon vinden.

En ja hoor, de BBC heeft een uitvoerig verslag, waarin we lezen over anti-Chavez-betogers, maar ook over grote aantallen aanhangers van Chavez die de intrekking van de zendvergunningen met een straatfeest begroetten. Maar er ontstaat een sfeer van confrontatie als onbekenden schoten lossen. Ook de politie schoot. Een grimmig, maar ook nogal schimmig incident, dat doet denken aan de aanloop naar de staatsgreep ban 2002.

Maar hoe zat het met dat politie-optreden tegen betogers? "Eerder zette de politie waterkanonnen, traangas en rubber kogels in om stenen gooiende demonstranten te verspreiden", aldus de BBC. Aljazeera vertelt ons waar dit plaatsvond: voor het gebouw van de telecom-autoriteit die over de zendmachtiging ging.

Dát vertelt De Volkskrant er dus allemaal niet bij: dat betogers met stenen gooiden, voor het gebouw van Venezuela's telecom- autoriteit. Als andersglobalisten of krakers tijdens een betoging met stenen gooien tijdens een betoging waarbij de politie traangas afschiet, zou De Volkskrant dat 'detail' dan ook weglaten? Zou ze niet eerder elke geworpen steen eerder zou uitvergroten en zo het politiegeweld 'onvermijdelijk' doen voorkomen?

Het weglaten van de onduidelijke schietpartij, in een gespannen sfeer waarin zowel voor- als tegenstanders van Chavez op straat zijn draagt bij het vertekend beeld van vreedzame demonstranten tegen een autoritair gezag. Ook de staatsgreep van april 2002 begon met dit type van confrontatie en provocatie. Dat Chavez en zijn bondgenoten een herhaling van zo'n scenario niet uitsloten en nu vrij hard optraden vind ik niet vreemd.

Maar om daar een zinnig oordeel over te vormen heeft het wel voordelen als de Volkskrantlezer de relevante informatie op ene relevante plek - in deze stukjes dus - tot zich kan nemen. Door dat niet te doen, draagt De Volkskrant bij aan het rechtse geschimp tegen Chavez.