woensdag 11 juli 2007

Milieudefensie-redacteur bepleit zuivering tegen "extremisten"

Uit diverse hoeken is de afgelopen weken kritiek tot uiting gebracht jegens de Internationale Socialisten (IS). Te vaak was die kritiek niet alleen onaangenaam van toonzetting, maar vooral ook onjuist van onderbouwing. Wat de zaak extra kwalijk maakt is dat een enkele criticus - de gangmaker in de discussie, om preciezer te zijn - de IS zelfs uit de andersglobaliseringsrijen zou willen verdrijven. Meningsverschil is welkom en gezond, maar wie daar verbanning uit de progressieve gelederen aan wil koppelen, die gaat wel ver.

Toch is dat onmiskenbaar wat Koen Vink bepleit, in een
opiniestuk in het blad van Milieudefensie. Alleen al de titel is dreigend: "Andersglobalisten moeten schoon schip maken" - door niets met de IS te maken te willen hebben. Hij wil "de extremisten buiten spel zetten", en onder die extremisten rekent hij de IS. Dat is niet de taal van het debat. Dat is de taal van een op handen zijnde zuivering, onderbouwd met gelegenheidsargumenten die aan alle kanten rammelen.

Het stuk begint aldus: "in deze tijd van terrorisme moet de andersglobaliseringsbeweging zich verre houden van geweld, vindt Koen Vink. En dus ook van clubjes zoals de Internationale Socialisten...". De andersglobaliseringsbeweging moet zich dus verre houden van een groep die, volgens dezelfde Vink verderop in dezelfde zin "een van de drijvende krachten is achter het Nederlands Sociaal Forum, de Nederlandse tak van de andersglobaliseringsbeweging." Hier staat dus dat de andersglobaliseringsbeweging in Nederland afstand moet houden van een wezenlijk bestanddeel van zichzelf. Dat is op zijn minst al een aardig tegenstrijdig standpunt.

Maar het wordt nog beter als Vink gaat uitleggen waarom de andersglobalisering een flink aantal ribben uit haar eigen lijf moet trekken. We krijgen eerst een schets van de rellen op de openingsdemonstratie tegen de G8 in Rostock. We krijgen breed uitgemeten hoe in de marge van de anti-G8-campagne geluiden ruimte kregen die sympathiseerden met de RAF, de stadsguerillagroep die in het Duitsland van de jaren zestig en zeventig een reeks aanslagen pleegde. Omdat gematigde groepen als Attac samenwerkten met groeperingen die dit soort geluiden naar buiten brachten, "maken gematigde actiegroepen (...) terreur salonfähig."

Dat de acties zelf, met het hoogte punt op 6 en 7 juni toen duizenden ongewapende en vreedzame actievoerders de G8 blokkeerden en op traangas, waterkanonnen en pepperspray getrakteerd werden, daarover bij Vink geen woord. Dat past niet in zijn plaatje. Geen nood, op mijn weblog valt over de glorieuze dag van 6 juni gewoon rustig
een verslag na te lezen.

Intussen over de IS nog niets, maar dat komt. "Ook in Nederland is het opletten", spreekt Vink waarschuwend. En dan begint hij over de Top van Onderop en het samenwerken van keurige clubs als Oxfam en Milieudefensie met volgens hem griezelige organisaties zoals daar zijn de "extreemlinkse Anti Fascistische Actie" en de "Internationale Kommunistische Stroming die via een 'wereldrevolutie' het kapitalisme wil 'vernietigen'." Dat wil ik trouwens ook, mag ik nu ook niet meer op de Top van Onderop komen? Maar hoe dan ook: de standpunten van Anti Fascistische Actie en Internationale Kommunistische Stroming kun je delen of niet, maar met het verheerlijken van geweld en terreur heeft dit allemaal toch buitengewoon weinig te maken, lijkt me.

Maar dan komt het, de echte kwade pier zijn die duivelse Internationale Socialisten. Hij opent de aanval met een hele korte opmerking dat we Stalin als bad guy zien en Lenin als good guy, "ondanks de talloze slachtoffers die hij op zijn geweten heeft als goodguy." Dat beargumenteert Vink verder niet dus dat ga ik hier niet eens weerleggen. Het zwaartepunt van zijn aanval is ook actueler. Daar komt-ie, hou je vast.

"De IS heeft ook nauwelijks kritiek op terroristische organisaties als Hezbollah en Hamas." Waaruit het terrorisme van deze organisaties blijkt, dat vertelt Vink niet. Dat zou ook niet meevallen: zowel voor Hezbollah als voor Hamas is het systematisch plegen van aanslagen tegen burgers geruime tijd geleden. Hezbollah heeft vorig jaar een succesvolle verdedigingsoorlog tegen een Israëlische invasie gevoerd, is dat terrorisme? Hamas heeft vorig jaar verkiezingen gewonnen waar juist Westerse staten op hadden aangedrongen, is dat ook terrorisme? De staat Israël voerde die invasie met bombardementen van burgers. De Hamas-verkiezingsoverwinning kreeg van Israël een economische blokkade van Gaza als antwoord, waardoor het leven van gewone Palestijnen helemaal ondraaglijk wordt. Wie is hier nu vooral terroristisch bezig?

Maar dan de uitspraak dat de IS "nauwelijks kritiek" naar voren brengt op deze groeperingen. Die is wel zeer oppervlakkig. Ja, als Israël bommen gooit op Libanon, en Hezbollah vecht terug, dan is bij mij de behoefte om kritiek te hebben op Hezbollah-acties uit 1984 niet overweldigend. Alles op zijn tijd is toch wel een goed idee, vind ik. Maar kritiekloos tegenover islasmitische stromingen? Ik dacht toch echt van niet. Keer op keer brengen we, naast onze solidariteit met Islamisten-in-verzet, onze kritische afstand naar voren.

De kern van onze benadering: "Islamisme is een uiting van verzet van onderdrukte groepen tegen het systeem. Dit verzet is ook in staat het imperialisme rake klappen toe te brengen, ook al biedt het geen oplossing. Maar islamisme is ook niet 'progressief', zoals een groot deel van links tijdens de Iraanse revolutie van 1979 dacht. Islamisme wil immers dit verzet combineren met een andere vorm van kapitalisme. daarbij komen de reactionaire ideeën over bijvoorbeeld vrouwen en minderheden", aldus Peyman Jafari van de IS, in een
achtergrondstuk uit 2005. Islamisme is trouwens het woord dat hier gebruikt wordt voor de ideologie van groeperingen als Hamas en Hezbollah, de ideologie die doorgaans met het woord 'fundamentalisme' wordt aangeduid.

In een door Chris Harman geschreven en door de IS vertaalde en uitgegeven brochure, "De Profeet en het Proletariaat", wordt de benadering uitgewerkt. De tekst is, denk ik, de belangrijkste uitwerking van de analyse die de politieke stroming waartoe de IS behoort op dit vlak gemaakt heeft. De IS houdt het ding bepaald niet geheim, van verkoop-onder-de-toonbank is toch echt geen sprake.

In de conclusie van de brochure wordt aangegeven dat socialisten niet de kant van de staat kunnen kiezen van de staat tegen islamisten. "Maar socialisten kunnen de islamisten ook niet steunen. Dan zouden we alleen vragen om het vervangen van de ene vorm van onderdrukking door de andere, en op het geweld van de staat reageren door te stoppen met het verdedigen van etnische en godsdienstige minderheden, vrouwen en homo's. Dan zouden we meewerken aan het aanwijzen van zondebokken, waardoor de kapitalistische uitbuiting door kan gaan in een 'islamitische' vorm." (pag. 56).

En verderop: "Op sommige punten zullen wij aan dezelfde kant staan als de islamisten tegenover het imperialisme en de staat. Dit gold bijvoorbeeld in veel landen tijdens de tweede Golfoorlog in 1991. Het is nodig in landen als Frankrijk, Engeland en Nederland in de strijd tegen racisme." En, zo voeg ik er aan toe, het is nodig in de strijd tegen de bezetting van Afghanistan, Irak en Palestina. "Wanneer de islamisten in de oppositie zitten, moet onze regel zijn: 'wij staan soms aan de kant van de islamisten, maar nooit aan de kant van de staat.'"

Maar zelfs als we soms aan de zelfde kant staan, blijven we onafhankelijk en kritisch: "Bovenal zijn we tegen elke daad die de uitgebuite en onderdrukte groepen tegen elkaar opzet op godsdienstige of etnische gronden. Dat betekent dat we niet alleen de islamisten verdedigen tegen de staat, maar ook dat we vrouwen, homo's, Berbers of Kopten verdedigen tegen sommige islamisten." (pag. 59). Vertaald naar Hezbollah en Hamas: zij aan zij tegen de bezettings- en agressiepolitiek van de VS en Israël; maar elke repressieve stap tegen vrouwen- en homorechten scherp kritiseren. De brochure is
via de IS-website te bestellen trouwens, wel een goed idee voor mijnheer Vink misschien.

Dat dit laatste minder aandacht trekt, en dat daardoor mensen als Vink de IS neer kunnen zetten als nauwelijks kritisch tegenover islamisme, is niet vreemd. Op het moment bijvoorbeeld dat Israël Libanon bombardeert, en Hezbollah het verzet aanvoert - en daarbij trouwens samenwerkt met zowel christelijke als communistische groeperingen - krijgt solidariteit met dat verzet het volle gewicht.

Kritiek en solidariteit zijn beiden nodig, maar niet op elk moment in dezelfde combinatie. Maar voordat Vink de IS beschuldigt "nauwelijks kritisch" op dit thema te zijn, zou hij zich beter eerst kunnen verdiepen in de werkelijke standpunten van de organisatie - standpunten die bij elk evenement waaraan de IS deelneemt, dus ook op de Top van Onderop, gewoon beschikbaar zijn. Bijvoorbeeld in de vorm van de geciteerde brochure, waarvan de
Engelse tekst nog online te lezen is ook.

Wordt vervolgd. Lees intussen ook de helder geformuleerde onderbouwde woede van Jelle Schuurman over de hele zaak: "De leugen regeert! Bash de IS!",
deel één en deel twee. Spannende discussie daar ook :-)

Geen opmerkingen: