dinsdag 19 juni 2007

Nederland in Irak: wel degelijk marteling

"Verhoren Defensie waren geen marteling, wel fouten bij Defensie", zo meldde De Volkskrant. "Geen marteling door Nederlanders in Irak", meldt de NRC. "Marteling was het niet, maar Nederlandse militairen gingen wel te ver", meldt George Marlet in Trouw, in een bericht dat tenminste nog als kop heeft: "geen excuus voor handelswijze MIVD-militairen".

Geen marteling dus, maar Nederlandse militairen gingen wel over een grens, zo vatten kwanten de onderzoeksrapporten van twee commissies samen. Die commissies hadden onderzoek gedaan naar ondervragingsmethoden van Nederlandse militairen in Irak in 2003, toen Nederlandse militairen een Iraakse provincie onder hun controle hadden. Maar de koppen hadden beter kunnen luiden: "Onderzoekscommissies moffelen marteling weg" of "wat elders marteling heet, noemen we in Nederland 'fouten'". De berichtgeving laat wel degelijk zien dat Nederlandse militairen gevangenen een behandeling gaven die de naam 'marteling' verdient.

Dit overkwam bijvoorbeeld een Saoediër: "Deze kreeg niet of nauwelijks nachtrust, werd dag en nacht ondervraagd terwijl jij waarschijnlijk geboeid bleef. 'Ook is enkele malen water gebruikt om hem wakker te houden, maar ook als sanctie', aldus Van den Berg." (de laatste zat één van de onderzoekscommissies voor). Als dagenlange ondervragingen in vastgebonden toestand, waarbij iemand geen oog dicht mag doen, géén marteling zijn, wat is dan wèl marteling? In strijd met het Europese mensenrechtenverdrag was het in ieder geval wel, zoals ook Van den Berg erkent.

Het uit de slaap houden door water op gevangenen te gooien kwam meer voor. "Twee gevangenen zijn besprenkeld met water. Volgens de commissie was dit niet om de gevangene onder druk te zetten, maar om hem wakker te houden." Om soortgelijke reden gebruikten ondervragers ook hard lawaai. Dat mag allemaal echter geen marteling heten.

Maar zo mag Defensie er niet mee wegkomen. Als ik iemand wakker maak, spreek ik zo'n iemand aan, eerst zacht, dan luider. Eventueel pak ik zo'n iemand rustig bij de arm, geef hem een zachte por in de zij. Zo doet ook een conducteur die een slapende reiziger treft in de trein. Als dat niet voldoende is, dan is de persoon blijkbaar heel erg moe. Als er water aan te pas moet komen om iemand wakker te krijgen dan was de slapende persoon blijkbaar totaal uitgeput. Dat water zelf mag dan geen foltering zijn - maar iemand zo lang uit de slaap houden dat die slechts door water wakker te krijgen is, dat begint toch wel degelijk op marteling te lijken.

Hetzelfde geldt voor het zogeheten 'white noise', de herrie om mensen mee wakker te krijgen of te houden, "voorafgaand of tijdens verhoren". Dat valt volgens de commissie Van den berg "niet onder een 'onmenselijke of vernederende behandeling' zoals staat geschreven in het EVRM, het Europese mensenrechtenverdrag". Als het volgens dat verdrag niet onmenselijk en vernederend is om mensen dagenlang uit de slaap te houden, dan hanteert het verdrag onmenselijke en vernederende normen, dan tolereert dit verslag marteling.

En dan is er het hoogst verontrustende bericht over een elektrische wapenstok. Of die is gebruikt of niet kon de commissie niet vaststellen. Maar alleen al het feit dat verhoorders zo'n ding hadden is veelbetekenend. Wat is de functie van een elektrische wapenstok, anders dan als middel te dienen om iemand venijnig pijn te doen? Wat is zo n wapenstok anders dan een martelwerktuig? Of ging het hier ook om een niet-vernederende en best wel menselijke wijze van het wekken van gevangenen zodat ze gezellig aan hun gesprek met hun ondervragers konden beginnen?

Een doofpotcultuur heeft Defensie heeft volgens de commissie-Van den Berg niet. Daarom krijgen we dit natuurlijk ook allemaal te horen, niet in 2003 toen de martelingen plaatsvonden, maar in de voorzomer van 2007. Minister Van Middelkoop ronkt nu zelfvoldaan dat er "niet langer een verdenking is van marteling. Dat brisante woord moet nu van tafel." (NRC, "Geen marteling door Nederlanders in Irak" )En verder gaat de Volkskrant - die in november met berichtgeving over marteling in Irak kwam vernederend door de bocht: "De Volkskrant betreurt gebruik woord 'marteling'". Maar het woord 'marteling' was wel degelijk gerechtvaardigd - tenzij we dat begrip zodanig anders definiëren dat je van nu af aan mensen kunt martelen zonder dat het nog zo mag heten.

4 opmerkingen:

Anoniem zei

Ook belachelijk dat de krnaten dit rapport standaard kopieeren! Wat zeggen ze de volgende keer?

"Mensen slaan met zwepen en ze pijnigen met stroomstoten is geen martelen, het is wel tegen de conventie van ..., maar geen martelen"

en de minister reageert:

"Gelukkig is gebleken dat wat er gebeurt is, geen martelen is, zodat dit de reputatie van ons leger niet schaad"

Omdat dit soort dingen niet in het begrip martelen staan, wil niet zeggen dat het geen martelen is!

Brian4all zei

Het klinkt een beetje als het rapport over vader Zorreguieta, geschreven door een Leidse professor. Door de staat gepresenteerd als 'het bewijs' dat vader Zorreguieta prima in orde is, dat er in Argentinie geen martelingen en verdwijningen namens/dankzij hem plaatsvonden, dat wie het tegendeel beweerde een linkse oproerkraaier is. Aldus de staat en haar politici.

Toen de kranten de betreffende professor zelf naar zijn conclusie vroegen (want het rapport zelf kregen kranten in eerste instantie niet in handen) toen zei hij, ik parafraseer: "Als deze man in de jaren '40 precies hetzelfde deed wat-ie in de jaren '70 heeft gedaan, dan noemden we hem 'fout in de oorlog'"

Er zijn meer onderzoeksrapporten geweest die door de rechtse politici fout zijn voorgesteld. Zoals:
- het rapport van de commissie Blok (integratie van migranten is gelukt en is vooral aan migranten zelf te danken; niets te danken aan staat of politiek)
- of het rapport van de WRR / Wetenschappelijke Raad voor Regeringsbeleid (islam is niet principieel strijdig met democratie en mensenrechten; politici moeten stoppen met het zwartmaken van de islam).

Toen de ware conclusies gepresenteerd werden vielen politici er keihard overheen. Nee, vooroordelen zijn voor hun politiek belangrijker dan een grondig onderzoek (ook dit martelschandaal-onderzoek is lange tijd getraineerd) en belangrijker dan de juiste presentatie van grondige onderzoeken.

Anoniem zei

Ik vond het ook wel enigzins vreemd. Er was een elektrisch wapenstok aanwezig, maar dat was niet zo erg. Kan natuurlijk gebeuren dat je per ongeluk zo'n ding mee neemt naar Irak.

Unknown zei

ik zag maandag avond een journalist op tv (weet ze naam helaas niet meer)
en die zij dat er nog veel meer in irak gebeurd is, waar hij van op de hoogte is die helemaal niet onderzocht zijn.
Het zelfde geld volgens hem trouwens ook voor Afghanistan.