Het blijft lachen met de Volksverlakkers voor Vrijgevigheid (voor de rijken) en Demagogie, ook wel bekend als de VVD. Alweer tien dagen ruzie in de top. Eerst Rita Verdonk die aanvoerder Mark Rutte niet rechts genoeg vond. Vervolgens Mark Rutte die zegt dat wie zich niet conformeert aan de partijstandpunten en aan zijn leiderschap, wat hem betreft mag ophoepelen (zie "Rutte waarschuwt Verdonk opnieuw", nieuws.nl , 11 juni). Waar Rita een conservatieve ramkoers wil, antwoordt Mark met stalinistische disciplinepraat. Wat is het 'liberalisme' toch iets prachtig moois! Alleen jammer dat we het zo vaak tegen de liberalen zelf in verdediging moeten nemen...
En nu ligt er dus een partijrapport van een commissie die de verkiezingscampagne en - nederlaag van de partij mocht analyseren (zie "Partijtop VVD moet ambitie beteugelen", NRC, 13) . Die commissie had Sybilla Dekker als voorzitter. Zij was minister van Volkshuisvesting in het vorige kabinet, en heeft in die hoedanigheid geprobeerd méér huurverhoging en meer marktwerking in de huisvestingssector. Nu mocht ze helpen uitzoeken hoe concurrentie op de kiezersmarkt haar eigen partij vrijwel uit de markt heeft helpen duwen.
De conclusies zijn voorspelbaar. Rita had het leiderschap van Mark moeten accepteren. Mark had Rita een complimentje moeten geven voor de stemmen die ze had binnengebracht, maar had haar nooit de tweede plek in de campagne moeten aanbieden. partijvoorzitter Jan van Zanen had de strijd om het leiderschap beter moeten managen. Als iedereen in de top vooral aardiger voor elkaar was geweest, en een beetje professioneler, dan was het allemaal vééél beter gegaan met de VVD...
Je vraagt je af of ze zoiets werkelijk zelf geloven. Hoe aardig iedereen ook is, feit blijft dat binnen de VVD zowel een harde rechtse vleugel is, met racisme als bindmiddel en Verdonk als aanvoerster, als een vleugel met een wat D66-achtig liberalisme en Rutte als chef. Dat die laatste vervolgens de hele partij mocht leiden betekende natuurlijk niet dat de rechtervleugel was verdwenen.
Maar zou er iets zijn opgelost als, met Rutte als leider, ook zijn versie van VVD-politiek eensgezind was uitgedragen? Wellicht had de VVD dan een paar zetels gewonnen van D66 en/ of PvdA. Maar de leegloop richting Wilders aan de rechterflank zou nog groter geweest zijn. Omgekeerd had, met Verdonk als leidster en een eenduidig rechts verhaal, de VVD in het midden verloren wat ze ter rechterzijde had gewonnen.
Precies omdat de VVD van die twéé kanten werd uitgedaagd was de aarzeling tussen de twee koersen, en daarmee de verdeeldheid tussen de twee vleugels, net zo onvermijdelijk als funest. Geen strenge taal van wijze commissies verandert aan die realiteit iets, en we kunnen er dan ook van uitgaan dat het gedonder binnen de VVD vrolijk verder gaat. Aanschouw het, en verheug je, zou ik zeggen. Weinig leukers dan rechtse partijen die zichzelf slopen. Dat scheelt ons weer een boel werk.
Wat bij dit alles totaal uit beeld is verdwenen, dat is de diepere reden voor de VVD-nederlaag. Mensen waren de VVD zat, niet zozeer vanwege de verdeeldheid van de club, niet zozeer van het amateuristische geklungel van VVD-kopstukken. Mensen waren de VVD zat vanwege het beleid waar die partij voor stond, een beleid dat door de vorige regering, met VVD-deelname, werd doorgezet. Mensen waren de stijgende huren zat, mensen waren boos vanwege het nieuwe zorgstelsel, mensen hadden goed de pest in vanwege de grootschalige aanslagen op de sociale zekerheid van die vorige regering.
Mensen wilden iets anders dan het neoliberale beleid waar de VVD, sterker nog dan het CDA, in verkiezingstijd mee leurde. Daarom rekenden mensen in groten getale af met de VVD en stemden mensen in groten getale op de SP. Het idee dat de VVD alleen maar haar boodschap wat beter moet brengen om weer kiezers terug te halen - het is een arrogant idee, het is minachting jegens degenen die de VVD de rug toe keerden. Het is dezelfde arrogantie die zo duidelijk was bij het referendum over de Europese Grondwet, de houding van 'wij hebben gelijk, de mensen hebben het alleen niet goed begrépen'.
Maar wat mij betreft gaat de VVD maar lekker verder op de door haar ingeslagen dwaalweg. Ik hoop alleen dat als iemand ergens het liberalisme vindt, in de berm van de weg, dat die het dan meeneemt, koestert en verzorgt en er zuiniger op is dan de VVD die het daar zo achteloos heeft neergegooid.
Abonneren op:
Reacties posten (Atom)
1 opmerking:
Het valt te prijzen dat ook 'rooien' zich verdiepen in het wel en wee van de VVD: Het is immmers DE partij van het kapitaal. Echter, Pace Storm, valt de analyse over de electorale prestaties van de "Volksverlakkers" niet vol te houden...
zo schrijft Storm over "de diepere reden voor de VVD-nederlaag. ... Mensen waren de VVD zat vanwege het beleid waar die partij voor stond, een beleid dat door de vorige regering, met VVD-deelname, werd doorgezet." om vervolgens " stijgende huren", "het nieuwe zorgstelsel" en "grootschalige aanslagen op de sociale zekerheid" als de euvelen te noemen waarop het verlies van de liberalen terug zou zijn te voeren. Alleen de vermaledijde 'politieke' steun voor "amerikaanse imperialisme" ontbrak nog in het betoog van Storm.
Deze verklaring zegt meer over de politieke overtuiging van de auteur dan over de reëele mechanismen die de dynamiek binnen de klassestructuur verbinden met electorale kracht van partijpolitieke formaties.
Zoals reeds aangestipt, de VVD is DE partij van het kapitaal. Zij is dit omdat zij programmatisch het meest direct en onversneden de belangen van de bourgeoisie propageert. Maar de electorale steun voor deze burgelijke politiek hangt natuurlijk niet af van die paar honderdduizend bourgeois-stemmen. Zoals alle burgelijke partijen, de politieke organisatie-vorm van een fractie binnen de heersende klasse, dient ook de VVD haar sociale basis onder niet-heersende klassen en lagen op te bouwen. Zij dient, om het maar eens in Poulantzasiaans jargon te verwoorden, de hegemonie over bepaalde 'steunklassen' te verwerven.
In een marxistische theorievorming hieromtrent past natuurlijk geen voluntaristische verklaring als dat een partij een "goede" of "slechte" campagne heeft gevoerd, evenmin als het idealistische argument over de 'linkse' of 'rechtse' overtuiging van de kiezer.
Het zijn materiele factoren die bepalen welke klasse of klasselaag functioneert als steunklasse voor welke politieke formatie.
Nu, de voornaamste sociale basis van de VVD bestaat uit de oude middenklasse (onafhankelijke producenten), de nieuwe middenklasse (de managmentshierarchie) en de arbeidersaristocratie (hoogopgeleide loonarbeiders met een 3xmodaal inkomen). Zij vertonen dit electorale gedrag niet omdat het lichtgelovige zielen zijn die voor de demagogische praatjes trappen, maar op grond van hun maatschappelijke positie, die ertoe bijdraagt dat de onder deze groepen heersende ideeen, de ideeen van de heersende klasse zijn. Een verder cement voor deze materiaal bepaalde ideologische verbintenis zijn dan de concessies aan deze groepen dmv het opkomen voor de 'vulgaire' materiele belangen als bijv. de hypotheekrenteaftrek.
Of dit kiezerssegment nu, zoals Storm beweert,"iets anders [wilden]dan het neoliberale beleid waar de VVD, sterker nog dan het CDA, in verkiezingstijd mee leurde." waag ik toch te betwijfelen. Of zij " in groten getale af[rekenden] met de VVD" om vervolgens in "in groten getale op de SP [te stemmen]" lijkt mij ook onwaarschijnlijk.
Het verbaast daarom ook helemaal niet dat gedurende de jaren waarin het kabinet zijn politiek van racisme, afbraak en oorlog voerde, de VVD hier electoraal nauwelijks onder leed. Dit in tegenstelling tot het CDA, een partij met een geheel andere set van steunklassen, die flink verloord omdat haar arme kiezers naar de PvdA overliepen.
En toch verloor uiteindelijk het CDA nauwelijks en de VVD vrij fors. De reden hiervoor is dat een groot deel van de sociale basis van de VVD 'strategisch' overstapte op het CDA: Niet uit onvrede over het neo-liberale beleid, maar om dit beleid "te redden" van een dreigende machtsovername door de PvdA.
De klassebeweging veroorzaakt door Balkenende II, zoals deze tot uitdrukking kwam in de afgelopen verkiezingen, kan dus als volgt geschetst worden:
1) Een deel van de 'arme' achterban van het CDA is, vervreemd door het neoliberale beleid overgestapt naar de reformistische organisaties van de arbeidersklasse (PvdA/GL/SP).
2) Een deel van de 'rijke' achterban van de VVD is, bevreesd voor het juk van de 'rode' PvdA, naar het CDA overgestapt.
In de totale uitslag ziet dit er dan dus uit als:
a) een groei van het linkse blok
b) een groeiend, noch krimpend christelijke blok
b) een krimpend liberaal blok.
Een ieder die de 'standaard' statistische methoden op de verkiezingsuitslag los laat zal mijn conclusie beamen. Helaas dat niet alle kameraden een dergelijke wetenschappelijke benadering volgen. Net als zo veel 'linksen' is Peter Storm te prooi gevallen aan de reflex om het eigen 'gevoel' op de maatschappij projecteren en te concluderen dat de VVD is bestraft voor haar aso-beleid. De realiteit is helaas dat mensen uit Wassenaar, Bloemendaal, Rosendael etc. er niet eenzelfde politiek 'inzicht'op na houden.
Kameraadschappelijke groeten,
Rick Gallagher
Een reactie posten