Van Baalen: Bot, wees eens boos op Condi

Nederlandse politici zijn boos op president Bush en op minister Condoleeza Rice : na maandenlang ontkennen heeft Bush nu bevestigd dat er inderdaad geheime CIA-gevangenissen in Europa waren waar van terrorisme verdachte mensen werden vastgehouden. Anders gezegd: Bush en Rice hebben met de brave Nederlandse politici gedaan wat ze al sinds jaar en dag met vrijwel de hele wereldbevolking gedaan hebben: ze systematisch voorliegen.

Het voorliegen van de bevolking, daar hebben veel politici weinig moeite mee. Wat Bush en dergelijke deden verschilt immers hooguit gradueel en kwantitatief, maar niet wezenlijk, van wat ze zelf doen. Heeft de regering-Balkenende II de Amerikaanse aanval op Irak politiek gesteund, en daarmee feitelijk de leugens over massavernietigingswapens die als argument werden aangevoerd, mede gedekt? Om over alle keren dat minister Verdonk de Tweede Kamer onwaarheden had verteld maar te zwijgen.

Maar nu is niet de bevolking van Amerika en Nederland, en zelfs niet alleen het parlement, maar de Nederlandse minister van Buitenlandse zaken Bot "op het verkeerde been gezet", in de nogal eufemistische woorden van VVD-kamerlid Van Baalen. En nu moet arme mijnheer Bot genoegdoening gaan halen in Washington... Zien we het voor ons? Bot gaat naar Condi: "wij eisen genoegdoening!" Condi: "U bedoelt..?" Bot:" uhmmmmm"... En wat denkt de Nederlandse regering te ondernemen, als straf voor het Amerikaanse vergrijp? Sancties tegen de VS? Een heus bommentapijt, gevolgd door een invasie van 'onze jongens', gevolgd door het hernoemen van New York in Nieuw Amsterdam? Operation Enduring Ridicule wordt dat, denk ik zo.

De hele verontwaardiging in de Nederlandse politiek is naar mijn idee nogal potsierlijk. En de reden ervan is ook nogal doorzichtig: het herstellen van het geschonden vertrouwen tussen de VS en Nederland, zodat beide regeringen zij aan zijn verder kunnen gaan met hun agressieve, als 'antiterrorisme' verpakte, oorlogspolitiek. Nogmaals Van Baalen: "Als de VS de bondgenoten in het ongewisse laten, ondergraaft dat de samenwerking in de strijd tegen het terrorisme." Die gezamenlijke politiek moet gered worden, en daarom is Van Baalen nu boos. Intussen gaat de zaak waar het echt om zou moeten gaan - de schandalige behandeling van mensen die langdurig en in grote onzekerheid worden vastgehouden en waarvan we maar moeten raden hoe grof er bij verhoren wordt opgetreden - al bijna weer schuil achter het rookgordijn van parlementaire boosheid.

Er is nog een kant die naar voren gehaald moet worden: Wist Bot echt wel zo weinig? Hebben alle Europese regeringen zitten slapen? Hebben Europese staten dan geen enkel zicht op wat er aan CIA-faciliteiten en geheimzinnige vluchten heeft plaatsgevonden, niet slechts incidenteel maar jarenlang? Volgens onderzoeker Marty van het Europese parlement is het "zeer onwaarschijnlijk dat Europese regeringen, of op zijn minst hun inlichtingendiensten, van niet wisten."

Zo vraagt althans D66 -europarlementarier Sophie in 't Veld - ere wie ere toekomt - zich ook iets dergelijks af. "De belangrijkste vraag die nu natuurlijk overblijft is in hoeverre de Europese regeringen wisten dat deze CIA kampen bestonden", zo zegt ze. D66 was tot voor kort deel van een van die "Europese regeringen", de kritiek die ze uit slaat daarmee ook terug op haar eigen partijgenoten.

En ook voor haar blijft de rechtmatigheid van de 'strijd tegen terrorisme', dat eindeloze excuus voor oorlogen overzee en inperking van rechten aan het thuisfront, recht overeind, ook voor haar is het gebrek aan openheid binnen het bondgenootschap de reden om zich druk te maken - niet het bestaan van CIA-gevangenissen zelf. 'Raadpleeg ons voortaan netjes, dan werken wij mee aan wat u wilt' - dat is feitelijk de treurige boodschap van Nederlandse en Europese politici aan hun Amerikaanse collega's.