De brede scepsis aangaande de verkiezingen heeft nòg een belangrijke realistische basis, of de talloze niet- en twijfelstemmers zich dit nu helder bewust zijn of niet. Wie de verkiezingen ook wint, en hoe het komende kabinet er ook uit gaat zien, in de kern verandert er daardoor niets.
Hoe het politieke landschap er immers ook uitziet na 22 november, een aantal dingen staan vast. De bazen zijn dan nog steeds zeker de baas, de arbeiders nog steeds onzeker aan het werk (als ze tenminste niet zijn ontslagen). De economie is nog steeds in handen van de ondernemers, nog steeds als markteconomie georganiseerd ten bate van de ondernemerswinst. Nederlandse soldaten maken nog steeds Uruzgan onveiliger dan het al is, de AIVD luistert nog steeds mensen af, Marokkanen worden nog steeds gediscrimineerd bij sollicitaties en in het uitgaansleven, vrouwen hebben nog steeds minder kansen om horeop te komen, studenten moeten zich nog steeds suf werken en/of zich in de schulden steken, en ga zo maar door. Noch de verkiezingen zelf, noch de kabinetsformatie gaan daar wezenlijk iets aan veranderen.
Géén van de kanshebbers op zetels kondigt daar immers wezenlijke verandering in aan. Geen enkele partij zegt in haar verkiezingsprogramma aan: "wij gaan de grote bedrijven nationaliseren, het personeel - of door het personeel gekozen en gecontroleerde organen - gaan die bedrijven runnen, we vormen de markteconomie om in een democratische planeconomie, democratisch bestuurd door de massa van de beviolking, rechtstreeks of door gekozen gedelegeerden die de bevolking elk moment terug kan fluiten en desnoods vervangen. Zorg, onderwijs en openbaar vervoer worden weer voluit deel van de collectieve sector en gratis toegankelijk. Nederland stapt uit de NAVO en trekt al haar soldaten terug uit Afghanistan; de AIVD wordt ontbonden..." Geen enkele partij komt in haar verkiezingsprogramma zelfs maar in de buurt van zo'n socialistisch programma.
De SP, zei iemand? We hebben het over verkiezingsprogramma's, niet over "Heel Onze Lichtelijk Verwaterde, Inmiddels Bleekrode Uitgangspunten", beter bekend als "Heel de Mens", de 'kernvisie' van de partij waar ondanks vrij softe formuleringen best mooie dingen in staan. Maar beginselprogramma's zijn mooi voor op feestdagen. De PvdA had in 1977 in haar beginselprogramma opgenomen dat er arbeiderszelfbestuur en nationalisering moest komen. Pas een handvol jaren geleden is dat geschrapt. Voor haar verkiezingsprogramma had dit radicalisme geen consequenties, voor het PvdA-beleid onder Paars evenmin.
In het verkiezingsprogramma van de SP slechts zeer gedeeltelijke stapjes in die richting - maar tegelijk een aanvaarding van de gevestigde staat en maatschappij, die slechts in onderdelen aangepast hoeft te worden. Over programmatische verslapping van de SP en de onderliggende, systeembevestigende maatschappijvisie, schreef ik eerder op dit weblog. Ook in het opkomen voor natuur en milieu is de partij niet keihard.
Als het bovenstaande betoog houdt snijdt, dan volgt daar een conclusie uit. De verkiezingen gaan in de kern beschouwd nergens over, waar het de wezenlijke inrichting van de maatschappijj betreft. Wezenlijke maatschappijverandering staat simpelweg niet op het verkiezingsmenu. Bijstellingen ten goede of bijstellingen ten kwade, dat is alles.
Nee, het is niet verkeerd om je stem uit te brengen voor bijstellingen in sociale en vredelievende richting; een stem op de SP lijkt mij nog altijd het verstandigste. Maar de brede scepsis jegens verkiezingen waar nauwelijks werkelijk keuzes gemaakt kunnen worden lijkt me honderd keer meer realistisch dan het ademloos verheffen van het Haagse politieke steekspel, alsof het hier de Nederlandse versie van de Moeder van Alle Veldslagen betreft.
Abonneren op:
Reacties posten (Atom)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten