Seksisme, alerte Christenunie, nalatig links

Gematigd linkse club levert links standpunt in. Rechtse club gaat er met dat linkse standpunt vandoor en maakt zich er breed voor. Radicaal links doet er goeddeels het zwijgen toe. Dat patroon lijkt wel een trend te worden de laatste tijd. En het is een slechte trend.

Zo accepteerde de PvdA-top het opnemen in het regeerakkoord van de bescherming van ambtenaren die weigeren een huwelijk tussen twee mannen of twee vrouwen af te sluiten. Daarmee stelden ze de rechten van homofobe ambtenaren boven de rechten van homo 's en lesbo's om te trouwen. Je mag van een linkse club het omgekeerde verwachten en eisen.

Ook accepteerde de PvdA dat de overtijd-behandeling behandeld wordt als een vorm van abortus waarvoor bedenktijd ingevoerd moet worden. Naar de gevolgen van abortus moet extra onderzoek komen, evenals naar de mogelijkheid om het "recht op leven" in de Grondwet op te nemen. "Recht op leven" is code voor het recht op 'ongeboren leven'- en dat laatste is een breekijzer om het recht op abortus op de helling te zetten. Ook dit slikte de PvdA-top. Voor regeringsdeelname wijken principes van gelijke rechten en van emancipatie. Over deze beleidsvoornemens schreef ik eerder, toen ik het regeerakkoord onder de loep nam.

Natuurlijk sprongen de twee liberale clubs, VVD en D66 , en bovenop. Zij brachten scherpe kritiek naar voren - een kritiek die klopte. "Rutte: dit kabinet doet op medisch-ethisch terrein een stap terug", meldde bijvoorbeeld een bericht van 26 januari op de VVD-website. Inderdaad! Maar moeten we het normaal gaan vinden dat uitgerekend de VVD met zo'n gezond standpunt goede sier maakt? Reactie ter linkerzijde kwam er ook wel, maar vaak zo tam, zo traag, zo terughoudend...

Zo kregen D66 en VVD de tijd en de ruimte om een progressief krediet op te bouwen dat ze niet verdienen. Immers, zodra emancipatie geld kost staan dit slag liberalen, vooral de VVD, vooraan om op de rem te trappen, herinvoering van de pil in het basispakket van de ziektenkosten, zoals het nieuwe kabinetafsprak, vond VVD-aanvoerder Rutte bijvoorbeeld geen goed idee. Te duur.

Juist omdat emancipatie en gelijke rechten botsen met de logica van winst boven alles, zijn die emancipatie en die rechten slechts in goede handen bij een politiek die bereid is met die oppermachtige winstmakerij te breken - bij links. Althans, zo hóórt het te zijn, maar zo is het te vaak niet.

Van deze nalatigheid ter linkerzijde, en het benutten van dit gat door delen van rechts, zien we in Utrecht weer een wrang voorbeeld. Daar hangt sinds kort een groot reclamebord met daarop een jonge vrouw met betrekkelijk weinig kleren aan. Haar afbeelding hangt daar om bikini's van Hunkemöller aan te prijzen.

Nu zijn dit soort reclameposters helaas de normaalste zaak van de wereld, maar dat we eraan gewend zijn betekent niet dat het ook deugt. Gelukkig ben ik niet de enige die dat vindt. Maar de hoek waaruit kritiek op de poster naar voren wordt gebracht is wel erg merkwaardig.

De Utrechtse gemeenteraadsfractie van de ChristenUnie (CU) tekende protest aan tegen het bord. Te groot, niet passend in het straatbeeld. Maar in de NRC lezen we ook: "Ze vindt bovendien dat de vrouw wordt afgebeeld als lustobject." Welnu, dat vind ik ook. Zoals zo vaak in reclame gebruiken bedrijven afbeeldingen van bijna naakte vrouwen als middel om spullen te verkopen, waarbij ze de vrouw feitelijk als ding laten zien dat er vooral is ter bevrediging van mannelijke lusten. Seksisme en commercie gaan hand in had, uit winstbejag wordt de vrouw tot instrument gemaakt - tot lustobject.

Wat is de reactie van velen? Columnist "Jan Blokker vroeg zich in deze krant al af of 'de christenen niet gewoon praatjes begonnen te krijgen.'" Het woord "betutteling" weerklonk, en mensen noemden de kritiek van de ChristenUnie op de reclameposter in één adem met hun aanval op homorechten, abortus, euthanasie.

Dat laatste is helemaal niet onlogisch. het probleem is hier dat de opvattingen over seksualiteit van de CU haaks staan op die van voorstanders van emancipatie en gelijke rechten. Het is bepaald niet onwaarschijnlijk dat het echte bezwaar van de CU tegen de poster is dat het te openlijk refereert aan lichamelijk plezier en seksueel genot. Anders gezegd: het bezwaar van de CU zou wel eens niet zozeer kunnen zijn dat de poster seksistisch is, maar gewoon dat ze seksueel geladen is. Expliciet is een veel te groot woord, maar dat is wel de onderliggende conservatieve angst waar de CU waarschijnlijk uiting aan geeft. En verzet tegen seksuele openheid is op geen enkele manier progressief.

Punt is echter dat dit best kan zijn wat de CU denkt en bedoelt - maar het is niet wat de CU over de poster zegt. Wat de CU zegt - op die poster wordt de vrouw als lustobject neergezet, en dat deugt niet - klopt gewoon. Het feit dat de CU met de kritiek op de poster bedoelingen heeft die niet kloppen, doet daar niets aan af. En het is iets dat, alweer, links zou moeten zeggen, zodat een conservatieve club als de CU het onderwerp niet kan kapen.

Cisca Dresselhuys, van het aloude feministische blad Opzij, erkent dat er een probleem ligt. "Walgelijk groot" noemt ze de poster. Maar van de kritiek van de CU moet ze niets hebben. "Dit is zó hypocriet, ik heb hen nooit kunnen betrappen op een bijdrage aan de emancipatie van vrouwen." Kan best zijn, denk ik dan. Maar waarom brengt een blad als Opzij de kritiek zoals de CU die nu verwoordt, niet zelf allang met kracht naar voren? Waar zijn de consistente voorvechters van vrouwenrechten nu het hard nodig is, waar is het klassieke feminisme, en vooral, waar is wederom links?

De CU zegt, met reactionaire ondertonen, wat links consequent en met overtuigingskracht hoort te zeggen. De CU kritiseren vanwege de reactionaire moraal die ze predikt, is juist en nodig. Maar de CU-kritiek op een seksistische poster afkraken zónder het zelf op dit front véél beter te doen is eenvoudig niet goed genoeg.