1040-urennorm wankelt - scholieren staken opnieuw

"Protesten tegen de 1040 uren-norm in het voortgezet onderwijs hebben enig effect gehad", zo opent nieuws.nl. haar bericht over afspraken die staatssecretaris Van Beijsterveldt en de VO-raad (waarin het middelbaar onderwijs zich heeft gebundeld) hebben gemaakt over versoepeling van die 1040-urennorm. Nog maar een paar dage geleden hield de staatssecretaris vol: "de norm van 1040 uur staat wat mij betreft." Duidelijk is dat die norm niet erg stevig staat. De 1040 uren wankelen, door de heftige protesten van scholieren afgelopen weken, en door het vooruitzicht van scholierenstakingen vandaag en een landelijke demonstratie als het kamerdebat komende woensdag te weinig oplevert.

De versoepelingen zijn welkom, net als het opeens losgekomen geld voor extra docenten om slecht opgevulde uren beter in te vullen. Maar het betreft hier een mildere toepassing van de norm – niet het terugbrengen van de 1040 tot de door het LAKS geëiste 960 uren. De acties van scholieren hebben resulaat gehad – meer acties van scholieren, gebundeld en volhardend doorgezet kunnen dee hele 1040-urennorm totaal torpederen.

Natuurlijk hoopt de regering dat het zover niet komt, en dat de versoepeling scholieeren voldoende tegemoetkomt dat zij van verdere acties afzien. Het LAKS draagt aan die door de regering gehoopte, maar voor de scholierenstrijd funeste, rust bij door te zeggen dat scholieren vandaag niet moeten staken, maar het Kamerdebat beter af kunnen wachten. Dit ondermijnt de acties – en verzwakt daarmee de druk om de 1040-uren norm helemaal te verslaan.

Gaan de staatssecretaris, in de kaart gespeeld door LAKS, wegkomen met minder dan die afschaffing? Gaat de vaart uit de acties? Het wordt ijselijk spannend, maar inmiddels komen de eerste br=erichten binnen dat schoolieren wèl in actie komen. Nu.nl: "Op het Museumplein in Amsterdam hebben zich enkele honderden scholieren verzameld om actie te voeren tegen de 1040-urennorm.(…) Ook op hjet Stadhuisplein in Eindhoven hebben zich tientallen scholieren verzameld."

Het Brabants Dagblad meldt – je zou haast denken: ter ontmoediging – "Op de locatie Schepenhoek van het Udens College zijn vanochtend slechts teinig leerlingen in staking gegaan." Leerlingen zeiden dat een dioocent de actie als ‘zinloos had ontraden; maar één van hen had zich "met een sjaal aal een boom vastgeketend". Een bescheiden begin. Maar verderop: “In Veghel zijn vanmorgen honderden leerlingen van het Zwijsen College de straat op gegaan, waarna ze zich hebben gevoegd bij het Fioretti College waar momenteel een stakingsbijeenkomst plaatsvindt! Twee scholen! In de niet-bepaald-wereldstad-Veghel! Geen slecht begin.

De Volkskrant meldt inmiddels: "In Eindhoven gingen onder meer tweehonderd leerlingen van het Novalis College in staking." Dat kwam mede door de politie: "Maandagochtend verdween onaangekondigd een politiebusje op het schoolplein. Agenten deelden pamfletten uit waarom werd uitgelegd dat iedereen het recht heeft om te staken en stond een aantal gedragsregeld opgesomd. Dit was aanleiding voor de scholieren weer de straat op te gaan." Dat waren ze vrijdag niet van plan, volgens schooldirectrice Marion Beijer. Een vriendelijk bedankje aan de plitie is wel op zijn plaats. Ook in Middelburg voeren scholieren weer actie, zo blijkt uit hetzelfde artikel.

Het is duidelijk: de stakingsoproepen voor vandaag slaan aan. Hopelijk bijkt binnen enkele uren dat de boven genoemde acties slechts het eerste begin zijn van een volgendde ronde scholierenrevolte. De poging om met een halfslachtige concessie, en met medewerking van dat veel te keurige LAKS de rust snel te herstellen, zijn bezig te mislukken. Goed zo.

Opmerking:. Ik ga hieronder proberen updates te geven van nieuwsberichten. Dit artikel gaat dus groeien naarmate ik nieuws over acties oppik. Mogelijk voeg ik ook nog plaatjes toe...

Update, 12.45

Het AD maakt melding van "vele honderden scholieren" die bijeen waren in Alphen. S Leerlingen trokken van school naar school, en dat ging er stevig aan toe. "Jongeren lieten zich niet tegenhouden door de hekken rond de scholen. Ze klommen er overheen en stormden alle klassen binnen om leerlingen op te roepen mee te gaan naar het stadhuis." Zo doe je dat! Acht scholieren van drie scholen hebben een gesprek gehad met een wethouder. In Gouda demonstreerden leerlingen van drie scholen; er was veel politie, en personeel van de plaatselijke AH blokkeerde de toegang voor scholieren, om te voorkomen dat er eieren werden gekocht...

Uit Amersfoort meldt het AD intussen: "Zeker honderd scholieren hebben vanmorgen en vanmiddag grote rellen veroorzaakt op het stadhuisplein en bij het politiebureau in Amersfoort."Honderd actievoerders en maar meteen "grote rellen" roepen! Dat kan nog leuk worden in de media. Er was politie - deels in burger, nota bene. Die hield "een handvol aanhoudingen" verrichte . De "grote rellen" blijken verderop in het stuk neer te komen op gegooi, "onder anderen eideren en vuurwerk. Omstreeks twaalf uur bewogen de jonge demonstranten zich richting politiebureau."

Update 13.36:

Brabants Dagblad: "In de hele regio zijn scholieren opnieuw in actie gekomen tegen de 1040-urennorm. De deelname lijkt groter dan afgelopen vrijdag." Ander artikel, zelfde krant: "Een paar honderd scholieren van diverse Waalwijkse scholen staken op dit moment tegen het verhogen van het aantal lesuren in het voortgezet onderwijs." De krant heeft ook een Oproep aan scholieren op nun mening te geven over wel of niet staken.

De Limburger: "Een paar honderd leerlingen van het Bouwens van der Boijecollege in Panningen zijn maandagmorgen naar het gemeentehuis gemarcheerd, als protest tegen de verplichte norm van 1040 lesuren en de manier wartaop die wordt ingevuld." Een delegatie van 12 leerlingen sprak samen met de schooldirectuer met de wethouder van Onderwijs.

Dit bericht is opmerkelijk, vanwege het feit dat scholieren zich kennelijk zodanig georganiseerd hebben dat ze afgevaardigden hadden . Tweede belangrijk aspect van dit nieuws: scholieren in Limburg doen dus weer mee! Na de hevige acties van 16 en 19 november in Sittard en Heleen was het in de hele provincie afgelopen vrijdag rustig gebleven. Die rust op het Limburgse actiefront is gelukkig weer enigszins voorbij.

Inmiddels meldt nu.nl: "De mobiele eenheeid (MS) heeft maandag ruim tweeduizend scholieren in Amsterdam naar het Museumplein gedreven. De groepen trokken door de Amsterdamse wijk de Pijp en richtten een spoor van vernielingen aan." Hetzelfde stuk zegt ook: "In Rotterdam voeren leerlingen van verschillende scholen actie op de Coolsingel. Enkele honderden jongeren hebben zich daar maandag verzameld."

Verder acties in Dordrecht, Spijkenisse, Brielle en Capelle aan de IJssel scholierenstakingen, in Leiden enkele tientallen scholieren op straat. Honderd scholieren in Den Haag bij het gebouw van de Tweede Kamer, waarvan er een paar stenen naar dat gebouw gooien. "Politieagenten nemen de gooiende scholieren apart." Tenslotte acties gemeld uit Oosterhout (200 scholieren), Breda ("stakende jongeren" die "kleine vernielingen" aanrichten), Helmond ("een handvol") Roosendaal (150 jongeren), Tilburg (70 mensen op de Heuvel in de binnenstad)....

Update 18.15 uur

De Volkskrant meldt de confrontaties in en rond het Museumplein in Amsterdam: 1000 tot 1500 scholieren, vernielingen, botsingen met de ME, waterkanon. Ik heb inmiddels Journaalbeelden gezien ook. Doodeng, dat kanion,, bloedlink. Wie een waterkanon op vijftienjarigen - baldadig of niet - afstuurt, de straal richt op personen, en vervolgens hard vlak langs mensen rijdt, is verachtelijk bezig. Daar berichten de media al een flink deel van de middag over. Dat geldt oiok voor de actie in Den Haag waar het artikel aandacht aan schenkt : eieren naar het Kamergebouw, van de ingang van het Binnenhof verdreven door politie te paard.

Daarnaast acties in Deventer, Almere, Alkmaar, Zwolle (arrestaties in deze plaatsen wegens dingen als vuurwerk afsteken, Haarlem (honderden scholieren; het gooien van pakjes brood door siommigen vond de politie al reden tot aanhoudingen); in Veendam smoorde schoolleiding samen met politie een scholierenprotest door de leerlingen in hun school op te sluiten. Het flinke aantal arrestanten valt op: alleen al in regio Utrecht 29, in regio Den Haag 36, in Amsterdam 21, en her en der nog wel meer. In Lelystad bleef een actie van 250 scholieren vreedzaam. "een paar leerlingen hadden eieren meegenomen, maar die bleven in het doosje".

De Gelderlander meldt acties in Arnhem, Dieren, Ede, Elst en Wageningen. Minstens 20 arrestaties daarbij. "Scholieren zijn in Nijmegen massaal de straat op gegaan. Ze trokken langs scholen om daar andere leerlingen over te halen om ook mee te doen aan de protestactie. Rond het middaguur waren de acties ten einde: het protest was zo ongecoördineerd dat de gropep demonstranten uiteenviel."

Samen met contraproductieve zaken zoals willekeurige vernieuwingen in de marge van sommige acties vormt gebrek aan coördinatie, aan organisatie, de belangrijkste zwakte, ook op deze over het geheel genomen succesvolle tweede landelijke stakingsdag.

De Apeldoornse Courant bericht over forse demonstraties in Apeldoorn, in de binnenstad en bij het station. "Er waren vele honderden, mogelijk enkele duizenden leerlingen op pad. Zij trokken door de stad, waarbij het verkeer af en toe hinder vond van de stroom." In de binnenstad richtten wat scholieren enige schade aan en arresteerde de politie een leerling. "Protesterende scholieren gooiden in de overdekte winkelstraat met eieren en staken vuurwerk af. Een plantebak sneuvelde." Met het uitvergroten van dit soort toch vrij kleinschalige rotzooi, gevolgd door arrestatie, bevorderen zowel politie als veel van de berichtgeving de rellerige sfeer die bij sommige acties wel, maar bij zeer veel acties helemaal niet de overhand had.

Update 19.40 uur

Goede berichten uit Zeeland! De Provinciale Zeeuwse Courant schrijft: "Honderden leerlingen protesteerden in Middelburg, Goes en Terneuzen. De acties verliepen grotendeels vreedzaam. In Goes heeft de politie niettemin zes scholieren aangehouden." Vijf daarvan wegens eieren gooien, zesde wegens onduidelijke reden. Ja, papiercontainers werden omgegooid. Erg he?

Moedgevend verliep de actie in Middelburg. Sander Nijsen, scholier, hield een toespraak tot de demonstrerende leerlingen op de Markt. "Door de rellen van afgelopen vrijdag kreeg onze boodschap niet genoeg aandacht. Daarom zijn we vandaag de straat op gegaan. Dat staatssecretaris Bijsterveldt nu heeft gezegd dat de norm zal worden versoepeld, doet ons niet veel. We zien het slechts als een doekje voor het bloeden. Het gaat dan om een uurtje per week, dat is niet genoeg. We zijn alleen te vreden als de norm wordt teruggebracht naar 960 uur." Daar klinkt een helder geluid, daar zien we méér dan de nog erg ongerichte opstandigheid die de scholierenopstand tot nu toe kernmerkt. De strijd krijgt in Zeeland een meer gericht, duidelijker georganiseerd karakter.

Uit Zeeland komt ook het bericht van een morele overwinning. Koos Schouwenaar, burgemeester van Middelburg zegt sorry. Hij "biedt als korpsbeheerder zijn excuses aan voor het optreden van de politie tijdens de scholierendemonstraties in Middelburg de afgelopen vrijdag. Schouwenaar stelt dat 'in een aantal situaties te veel geweld is gebruikt.' " Het betreft ongetwijfeld dat geknuppel van agenten op jongeklui die al rustig in de richting aan het lopen waren waar de politie ze kennelijk heen wilde hebben. Hoe lang voordat de Amsterdamse burgemeester excuses gaat maken voor dat obscene waterkanon tegen zulke jonge mensen?

In Noord-Brabant redelijk veel actie, autoritaire tegenwerking ook. Ja, en dán krijg je extra verhitte gemoederen en geweld. Het Brabants Dagblad: "Bij het Koning Willem Ii College vielen rake klappen toen leerlingen van andere scholen probeerden het gebouw binnen te dringen. Docenten en conciërges die een cordon hadden gevormd voor de ingang, werden hard in het gezicht geslagen. een leraar raakte buiten westen. De politie heeft enkele aanhoudingen verricht."

Dat slaan van leraren en conciërges is niet bepaald slim, deze mensen zijn potentiëel bondgenoot in de strijd voor lagere werk- en studiedruk en beter onderwijs. Maar waar docenten en ander personeel zichg opstelt als ordehandhavers, nodigen ze zelf wel een een botsing met opstandige scholieren uit.

Elders in dezelfde provvincie: optocht van enkele honderden leerlingen in Oss; samenkomst van actievoerende scholierenop de Markt in Den Bosch. Friesland dan, uit de Leeuwarder Courant: "Als een kudde trokken honderden scholieren vanochtend door de binnenstad van Leeuwarden om te protesteren tegen de strenge lesurennormen (...) Bij gebrek aan leiding sjokten ze hier steeds achter de eerte aan, die aan de wandel ging. Zo maakten ze massaal een rondje over de Weaze en de Nieuwestad. Hier en daar sloeg een eitje stuk tegen een winkelruit, maar de politie bleef op afstand."

Actie ook in Heerenveen, waar enkele scholieren gearresteerd werden wegens vuurwerk en vernieling. In Buitenpost lieten scholieren het brandalarm afgaan, waarop "een grote groet door het dorp" ging. Opvallend dat de acties juist in kleinere plaatsen - Waalwijk, Veghel, Alphen, Buitenpost - zoveel weerklank en deelnemers vinden. Voegt onvrede over te veel en verkeerd gevulde lesuren zich hier bij een diepere, deels in verveling en een kleurloos perspectief gewortelde frustratie?

UPDATE dinsdag 17.27 uur

Wat nakomertjes, dingen die ik gisteren had laten liggen.,,

Het Leidsch Dagblad meldt tamelijk stevige botsingen tussen demonstrerende scholieren en de ME. Eieren en vuurwerk, vernielingen van auto's en glaswerk, ruzies met voorbeigangers -en hele nare antisemitische leuzen, als het krantenversclag klopt. Chargens van de ME, 16 arrestaties. Hier zien we hoe de volkomen terechte scholierenwoede kan ontsporen in vruchteloze vormen.

In Bussum - zo vertelt de Gooi- en Eemlander- staakten en demonstreerden 1000 scholieren. Ook dat werd confrontatie, met eieren, vuurwerk, brandjes in prullenbakken en meegenomen winkelvlaggen en dergelijke enerzijds - en wapenstok, arrestaties en zelfs peperspray anderzijds.

In Huizen waren 2000 scholieren op straat en bleef het bij eieren en een gebarricadeerde ingang van het gemeentehuis. Almere: wapenstok tegen demonstrerende scholieren. Tijdelijk verstoord treinverkeer tussen Hilversum en Naarden-Bussum: leerlingen stonden op het spoor. In totaal: 20 arrestaties.

In deze regio valt wederom op hoe relatief groot de protesten in relatief klein plaatsen waren - maar ook hoe heftig. Dit afdoen als gewoon maar baldadigheid, getuigt niet van veel inzicht.

Ik sluit het updaten van dit artikel hiermee af. Relevante niey-uwe informatie kan beter in nieuwe artikelen verwerkt worden. Vooral de repressieve reactie van de autoriteiten zullen komende tijd enige aandacht krijgen. Maar hopelijk worden die meer dan getrotseerd door nieuwe acties. Ook vandaag, dinsdag, hebben die plaatsgevonden. Wordt vervolgd... in volgende stukken.