Heel soms heeft de Telegraaf gelijk

Wat een ironie. De ene dag neemt een rooie ravotr het op voor krakers die fort Pannerden hebben heroverd na een eerdere ontuiming door politie en leger die met veel machtsvertoon en grove minachting voor de spullen van de krakers plaatsvond. De aanvallers, met al hun zware materieel en hun militaire ondersteuning, hadden twee dagen nodig om de 25 krakers te verdrijven. Een zeer moedgevend signaal van verzetsgeest, net als de nieuwe krakersintocht in het fort. Een lange neus naar het staatsgezag dat arrogant is, maar ook in toenemende mate belachelijk. Buurtbewoners lieten in Twee Vandaag duidelijk blijken hoe zot ze de nieuwe ontruimingsdreiging vinden. Een luid en duidelijk geluid van protest tegen die dreiging is en blijft zeer hard nodig. Veel informatie lees je op de website van de moedige actievoerders.

Maar nu aandacht voor heel andere slachtoffers van staatsrepressie: twee journalisten van dat beruchte rechtse dagblad, De Telegraaf. De twee journalisten, Joost de Haas en Bart Mos, zitten vast, de rechter-commissaris heeft ze laten gijzelen omdat ze weigeren te zeggen hoe ze aan AIVD-documenten komen, wie er heeft gelekt. De AIVD-gegevens gaan over Mink K., een bekend 'topcrimineel', al lijkt me dat laatste etiket lichtelijk grotesk (ik ken bepaald criminelen die werkelijk aan de top staan). Maar ik raak van mijn onderwerp, geloof ik.

"Laat ze vrij" kopt de Telegraaf dinsdagochtend 28 november. Ik ben het daar hartgrondig mee eens. Het opsluiten van de twee journalisten is een aanval op de persvrijheid. Terecht zegt de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ): "Zodra journalisten worden gedwongen om hun bronnen prijs te geven, worden ze een verlengstuk van justitie. Hierdoor zal niemand het meer aandurven met de pers te praten over gevoelige zaken en is een belangrijke rol van de pers uitgespeeld: het aan de kaak stellen van misstanden in de samenleving. Wij maken ons grote zorgen om het feit dat journalisten steeds vaker om hun bronnen worden gevraagd." Deze woorden dienen als toelichting op een petitie die de NVJ op haar website heeft staan, en die wat mij betreft steun verdient, net als de actie die de NVJ op woensdag 29 november om 13 uur houdt bij de rechtbank die over het langer vasthouden van de twee journalisten gaat beslissen (informatie via dezelfde NVJ-link als de petitie).

De Telegraaf-journalisten verdienen onze solidariteit, maar tegelijkertijd verdient de Telegraaf-campagne zelf een gepaste, ruime afstand. De steun voor de aangevallen journalisten gaat nu echter voor. Ongeacht hoezeer De Telegraaf de stem is en wil zijn van en voor rechts nnederland, ongeacht hoe De Telegraaf vrijwel alles waar ik voor sta keer op keer hard aanvalt.

De zaak is vrij simpel: als Justitie het aandurft om een sterke, gevestigde krant, die keer op keer aan dezelfde kant staat van hetzelfde justitie-apparaat waar ze nu tijdelijk mee in aanvaring is gekomen, aan te vallen - dan loopt ieder kritisch geluid gevaar. Als Telegraaf-journalisten in de cel kunnen verdwijnen omdat ze hun bronnen willen beschermen, dan kan dat journalisten van kleinere media, linkse tijdschriften, dwarse webloggers, minstens net ze makkelijk overkomen. En die hebben veel minder macht om weerstand te bieden. Deze aanval op de Telgraaf-journalisten dient daarom resoluut te worden teruggeslagen, en weerzin tegen datgene waar dat dagblad voor staat mag ons daar niet van weerhouden.

Maar afstand jegens de Telegraaf is daarbij belangrijk. Dat blad gebruikt haar protest als PR voor haarzelf. Voor de oplage van de krant is de hele commotie vermoedelijk erg gunstig. Ik kom zelf zelden op de website van de Telegraaf; nu wel. Ik vermoed dat ik de enige niet ben. De reactie vanuit de Telegraaf-directie heeft veel trekken van ee publiciteitsstunt.

Bovendien voert De Telegraaf haar verdediging ook met rechtse argumenten, met argumenten die de macht van de staat dreigen te versterken. Zo noemt ze het feit dat er vanuit de AIVD blijkbaar gelekt wordt "een BLAMAGE". Dat mag zo wezen, maar dan moet er bij gezegd worden dat dit nsoort blamages erg welkom zijn, en dat klokkeluiders nuttig zijn. De toon van De Telegraaf impliceert een oproep aan de AIVD om zich beter te beveiligen tegen dit soort lekkage.

Dat is slecht nieuws voor een ieder die vindt dat hij of zij informatie naar buiten meent te moeten brengen, al dan niet uit principiële overtuiging dat die informatie in de openbaarheid thuishoort. De Telegraaf maakt blijkbaar graag gebruik van informatie van zulke 'klokkenluiders' maar verdedigt slechts de ontvangers van die gegevens, niet de klokkenluiders zelf. De verdediging van de persvrijheid van de Telegraaf is daarmee - ik zeg het maar voorzichtig - weinig principieel. De verdediging van democratische vrijheden is te belangrijk om aan die krant over te laten.