Kiezers in de Verenigde Staten hebben gesproken vorige week dinsdag - en hoe! Ze hebben een dreun verkocht aan de Republikeinse machthebbers, voor Democratische meerderheden in zowel het Huis van Afgevaardigden gezorgd, bijgedragen aan de val van Oorlogsminister Rumsveld en feitelijk een onderhuidse crisis van het bewind van Bush en het hele Amerikaanse establishment enorm aangescherpt en verdiept. Dat is goed nieuws.
Tegelijk wijst alles erop dat de oorlog in zowel Irak als Afghanistan doorgaat, ja, dat het bloedvergieten vanuit de VS eerder nog verder gaat worden opgevoerd. Wie denkt dat met de verkiezingen van vorige week het grootste gevaar vanuit het Witte Huis geweken is, zou zich wel eens gruwelijk kunnen vergissen.
Eerst het goede nieuws. Het is glashelder en door menig commentaar onderkend: de kiezersuitspraak was een afrekening met de regering-Bush en veel van waar die regering voor staat. het was vooral een afrekening met den oorlog in Irak. "Woede over Irak-oorlog veroorzaakt verkiezingsnederlaag voor Bush", inderdaad. De verkiezingen waren "een overweldigende afwijzing van de oorlog in Irak". Het dagblad Trouw sprak van "een vernietigend oordeel (..) over president Bush en zijn Irak-beleid". Net als de twee andere doorgelinkte commetaren onderkent ook het stuk in Trouw dat daarmee geenszins gezegd is dat daarmee een werkelijke koerswijziging rond Irak op handen is, laat staan een stopzetting van de bezetting. Maar daarover later meer.
De afrekening is opmerkelijk stevig. De talloze frauduleuze praktijken waarvan ook ik had verwacht dat ze de Republikeinse macht goeddeels overeind zouden weten te houden, bleken volstrekt ontoereikend. De verschuiving van houding bij kiezers wat eenvoudig te groot om met het niet-tellen van sommige uitgebrachte stemmen, het ontmoedigen van kiezers in arme (veelal Democratisch-stemmende) wijken door beroerde faciliteiten, of het schimmige schrappen van kiezers uit kiesregisters, tegen te houden.
En het simpelweg stelen van de stembusuitslag via de overigens inderdaad vaak onbetrouwbare en ook dikwijls slecht functionerende stemcomputers? Dat veronderstelt een totale gecoördineerde greep vanuit de Republikeinse top die net zo onwaarschijnlijk is als de Perfecte Samenzwering die volgens sommigen op 11 september 2001 vanuit de Bush-regering zelf voor de aanslagen gezorgd zou hebben. Dave Lindorff vraagt dan ook: "welke samenzwering ter verkiezingsdiefstal?", en wijst er bovendien op dat verhalen van te voren in de geest van 'De Repubikeinen hebben alles onder controle, waarom de moeite nemen om te gaan stemmen?' eerder passieve berusting en thuisblijven in de hand werken en daarmee de Republikeinen in de kaart gespeeld zullen helpen. Ook ik heb in een eerder stuk de Republikeinse greep op het verkiezingsproces overschat.
De poging vanuit de Republikeinde top om de VS min of meer om te vormen in een éénpartijstaat, zijn door de kiezers hiermee stevig gesaboteerd. De weerstand was simpelweg te groot geworden, hetgeen met een steeds kostbaarder mislukking in Irak ook niet verbazingwekkend is. De Republikeinse nederlaag heeft ironische trekjes: zelfs in Rhode Island, waar de Republikeinse kandidaat Lincoln Chafee tegen de oorlogsresolutie waarmee Bush groen licht voor de aanval op Irak kreeg, won toch de Democraat. Kiezers gingen in meerderheid kennelijk op het landelijke beeld af. 'De Republikeinen waren de partij van Bush en van de Irak-oorlog? Dan stem ik sowieso niet op de Republikeinse maar op de Democratische kandidaat'. Daar kwam het op neer. Onvrede over de economie droeg nog bij aan de Republikeinse nederlaag. Zo verloren de Republikeinen hun Congres-meerderheid.
Maar hiermee is het goede nieuws nog niet voorbij. Kiezers in Vermont stuurden Bernie Sanders naar de Senaat. Die man is onafhankelijke kandidaat, hoort dus tot geen van beide grote partijen. Hij is een sociaal-democraat, geen enorm radicaal man maar iemand die zich openlijk socialist noemt. Het maandblad The Progresssive had eind vorig jaar een aardig interview met hem. De man was ooit burgemeester in Burlington, vervolgens lid van het Huis van Afgevaardigden en wordt nu dus zelfs Senator. Daarmee hebben deze verkiezingen een taboe doorbroken. Het woord "socialist" functioneert in de VS als politiek scheldwoord. Maar in Vermont werkt die bangmakerij dus steeds minder.
Ook uit diverse referenda blijkt de naar links draaiende stemming onder brede lagen van de Amerikaanse bevolking. Bovenal springt een uitslag in Zuid-Dakota eruit. Daar versloegen verdewdigers van het recht op abortus een zeer rigoreuze wet die abortus verbood na een intense campagne, met een meerderheid van 55 tegen 45 procent. In Arizona stemde een meerderheid tegen een voorstel om vast te leggen dat een huwelijk uitsluitend een verbintenis tussen man en vrouw kon zijn - waarmee tegenstanders van het recht van homo's en lesbo's om te trouwen een nederlaag te incasseren kregen. Ook waar amendementen om stellen van gelijk geslacht van het huwelijk uit te sluiten het wel haalden, waren de meerderheden daarvoor in twee ervan lager dan bij eerdere gelegenheden.
De greep van reactionair gedachtengoed, ook op gebied van homo-rechten, is bepaald aan het afnemen - net als de greep van rechts in de Verenigde Staten sowieso."Dat is het verheugende nieuws. Maar wat gaat er nu werkelijk veranderen? Daarover in een volgend artikel meer.
Abonneren op:
Reacties posten (Atom)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten