Guinee: begin van revolutie

Steeds grimmiger verloopt de volksopstand waartoe de op 10 januari begonnen algemene staking in Guinee inmiddels is uitgegroeid. Aljazeera meldt dat er inmiddels vijf doden zijn gevallen. Autoriteiten pakken inmiddels ook vakbondslijders korte tijd op. Maar de stakende en demonstrerende arbeiders en jongeren voeren de druk verder op.

In een arbeiderswijk vochten stenengooiende jongeren langdurig met de politie, die met rubberkogels schoot. In Kissidougou en Kankan namen enkele duizende mensen aan straatprotest deel. De gouverneur van de hoofdstad heeft alle publieke bijeenkomsten verboden, en de politie treedt keer op keer grof op. Vakbondsleider Yamadou Touree kondigde aan: "We houden de staking en de demonstraties gaande in het hele grondgebied. We hebben de deur voor onderhandelingen niet dichtgedana, maar we hebben een rustige atmosfeer nodig. De autoriteiten hebben ons niet in de gelegenheid gesteld om onze problemen uit te leggen." (Aljazeera, 19 januari 2007).

Maar voor onderhandelingen zijn de boze betogers niet echt meer in de stemming, zo is de indruk die je uit berichtgeving krijgt. In Labe vielen duizenden mensen regeringsgebouwen aan. "Ze gingen naar het huis van de gouverneur en plunderden alles. Ik zag rook opstijgen. Daarna gingen ze naar de woning van de prefect waar ze een deel van de muur neerhaalden --- voor het leger begon ze te verspreiden" , aldus Matire Sylla, iemand die daar woont.

Op 17 januari legden bauxietarbeiders in het nationale bauxietbedrijf CBG het werk neer. Bauxiet is een van de belangrijkste exportprodukten van het land, en Guinee is ook nog eens één van de voornaamste leveranciers van bauxiet. Daarmee krijgt de beginnende revolutie in Guinee een rechtstreekse internationale economische dimense. CBG is deels eigendom van multinational Alcoa.

Intussen begint president Conte kennelijk wat nerveus te worden. Hij kondigde enkele toegevingen aan: lagere brandstofprijzen, hogere salarissen voor docenten en zo nog wat. Maar de protestbeweging eist dat hij zijn macht aan een nieuwe regering overdraagt (One News, 18 januari 2007).

Woensdagavond vond een ontmoeting tussen de president en vakbondsleiders plaats. Daar bleek de scherpte van de confrontatie. "Hij dreigde ons te doden als we de staking niet afbliezen" , zo vertelde vakbondsleider Rabiatou Serah Diallo naderhand. In de straten van de hoofdstad hing na een met traangas en kogels (niet alleen rubber) uiteengeschoten demonstratie: "Maak een eind aan het Conte Regime. We willen verandering" .

Diallo nogmaals: "De oplossing van de staking is in handen van President Conte en de in stellingen van de Republiek. We gaan door met de strijd tot onze eisen bevredigend zijn ingewilligd." (AllAfrica, 17 januari). Student Gassimu Issiage Camara was wat scherper in zijn bewoordingen: "We willen dat Conte vertrekt. Dat is het enige waar we allemaal voor vechten." Sommige arbeiders in goudmijn Anglo Gold Ashanti, Ltd, een Zuidafrikaans bedrijf, gingen niet aan het werk. "We hebben niet het gevoel dat er een snel einde aan de crisis ophanden is" , zo somberde een diplomaat. (Sydney Morning Herald, 19 januari 2007).

Steeds duidelijker wordt welke kant dit opgaat: revolutie. "De staking zou wel eens kunnen leiden tot een machtsverschuiving in de directe toekomst, en lijkt reeds af te gaan op een volksopstand in Labe, Pita(...) en mogelijk de oostelijke wijken van Conakry. Als andere steden in het binnenland, zoals Kankan, Guegedou en N'Zerekore die kant opgaan, dat zal de balans vri dramatisch zijn begonnen over te hellen". Dat zei Mike McGovern, West-Afrika-specialist aan de Universiteit van Yale, VS.

Vanuit de actievoerende bevolking klinken duidelijk geluiden: "We willen geen onderhandelingen, en ook geen compromis met Conte, en evenmin een paleisrevolutie van de generaals. Het volk van Guinee wil alleen een totale overwinning: het eind van het bewind en een overgangsregering van nationale eenheid" , zo berichtte een op straat verspreid pamflet, onder de titel "Het Oog van het Volk" ( Reuters, 19 januari 2007).

Dit soort taal laat zien dat actievoerenden bezig zijn om de nog vrij gematigde vakbondstop links in te halen. Het is een teken van hoopgevende radicalisering, een teken dat het voor de machthebbers niet mee gaat vallen om de buitengewoon vastberaden strijdende bevolking met een fooi af te schepen.

Eerdere berichtgeving op dit weblog, met achtergronden van de staking en wat economische gegevens: "Algemene staking in Guinee" (12 januari 2007) en "Guinee: van staking naar volksopstand? " , (16 januari 2007).

(verbeterd nav commentaar Dear Kitty 22 januari 2007)