Veiligheidstroepen in Guinee hebben op 22 januari een bloedbad aangericht onder demonstranten: de onderdrukking kostte 59 mensenlevens; 267 mensen raakten gewond. Het wankele bewind van presicent Conte, onder grote druk door een algemene staking en massabetogingen, probeert klaarblijkelijk met grof geweld de macht te houden. Wel heeft de president inmiddels gezegd dat hij bereid is om een nieuwe premier te benoemen. Maar de oppositiekrachten willen meer zien. "Het volk van Guinea wil niet nog meer beloften. Ze willen iets concreets", zei vakbondsleider Abdoulaye Sow.
De betogingen van 22 januari brachten in de hoofdstad Conakry 30.000 mensen op de been, en nog eens tienduizenden in andere steden. "Mensen lijken te beseffen dat als duizenden mensen tegenover honderden of tientallen veiligheidstroepen staan, zelfs als er een handvol mensen doodgaan, dat ze dan het vermogen hebben om de macgt in eigen handen te nemen" , zegt Mike McGovern, West-Afrika-expert aan de Univeriteit van Yale.
Bram Postumus, een andere expert, denkt dat het kritieke punt waarop de macht van het bewind bedreigd wordt nog niet bereikt is, maar erkent wel: "Wat deze stakingen mij zeggen is dat de mensen in Guinee over de rand zijn geduwd. De staking zal doorgaan." De boosheid van mensen lijkt het te winnen van de angst. "Mensen zijn lang bang geweest, dat ze nu de straat op gaan is een enorme verandering" , zegt hij.
Postumus denkt dat de rol van het leger beslissend zal zijn, en dan kan kloppen. Maar dat kan op twee manieren: een staatsgreep 'om de orde te herstellen' - waarmee de beweging een reactionaire ontknoping zou krijgen - of de weigering van de soldaten om nog langer regeringsorders uit te voeren, muiterij, het overlopen van soldaten naar de protestbeweging - waramee de volksopstand een revolututie zou worden. Speculaties wijzen eerder in de richting van het eerste.
Intussen gaat de staking door. Ook donderdag vonden weer massaprotesten plaats: 15.000 demonstranten in de stad Kankan. Betogers waarschuwden vakbondsleiders voor de "sluwheid" van de president. Daarmee zien we wat eerder in de protestbeweging merkbaar was: delen van de bweging gaan verder, zijn radicaler, dan de vakbonds- en oppositieleiders. Zo trokken mensen op 20 januari op naar de woning van een plaatselijke bestuurder in Nzerekoe, volgens een ooggetuige om die te plunderen. Veiligheidstroepen en betogers raakten slaags: 3 doden, 12 gewonden. Vakbondsonderhandelaar Ousmane Souare erkent: "Dit is een volksopstand geworden. We hebben er geen greep op.".
Hoe gaat het verder? De staking duurt inmiddels meer dan twee weken, de volksopstand gaat door ondanks - of misschien wel dank zij - het botte geweld. Er is het , al genoemde, gevaar van een militaire staatsgreep. Er is het gevaar dat het bewind mensen van de ene bevolkingsgroep tegen mensen van de andere gaat opzetten. Zo deed president Conte kortgeleden op TV een beroep op eenheid van de militairen - in zijn eigen Susu-taal, iets wat bij andere bevolkingsgroepen minder goed kan vallen.
Maar de belangrijkste bedreiging van de volksopstand lijkt uitputting te zijn, en honger. De staking richt zich mede tegen de hoge prijzen, de onbetaalbaarheid van het dagelijks levensonderhoud. Maar met een lamgelegde economie stijgen nu de prijzen ook en onstaan er tekorten. De beweging staat voor een beslissende uitdaging: vooruit en doorbraken forceren , of terugwijken en met slechts beperkte concessies genoegen nemen. Op korte termijn lijkt de kracht van het volksverzet ongebroken. Maar de tijd die de beweging voorhet behalen van de zege heeft is niet onbeperkt.
Eerdere artikelen op dit weblog over de protestbeweging in Guinee: "Algemene staking in Guinee" (12 januari); "Guinee: van staking naar volksopstand?" (16 januari); "Guinee: begin van revolutie" (20 januari).
Abonneren op:
Reacties posten (Atom)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten